Posts in Bình luận

#489: “Thiết yếu”

0chilablog Bình luận inspirations Life nhatky
#489: “Thiết yếu”
May be an image of 1 person and outdoors
Trong “the Good doctor”, khi bác sĩ tự kỷ Shaun Murphy bị điều chuyển sang làm pathologist (nhà nghiên cứu bệnh học?), thay vì được làm bác sĩ phẫu thuật vì lý do cậu không biết cách giao tiếp với bệnh nhân. Shaun đã gần như phát điên và suy sụp vì cậu chỉ muốn làm bác sĩ phẫu thuật, cho dù ai cũng nói với cậu rằng có làm pathologist thì vẫn là bác sĩ và vẫn là mục đích cuối cùng là cứu người. Nhưng không ai hiểu được rằng có những thứ với người ngoài nó là điều có thể thỏa hiệp được và không phải là “big deal” nhưng với một cá nhân nó có thể là lý tưởng sống và mục đích tối thượng phải theo đuổi bằng được của họ. Nếu không thực hiện được, họ sống không bằng chết!
Khi Magic Johnson ở đỉnh cao của sự nghiệp NBA thì phát hiện ra bị mắc HIV. Cả thế giới hoàn toàn sụp đổ với Magic, bạn bè thân xa lánh, những con người luôn tụ vui trong ánh hào quang lấp lánh của truyền thông và tiệu rượu với Magic bỗng nhiên tỏ ra không quen biết, thậm chí nói xấu. Lúc đó, người không ngờ tới bên MJ, an ủi anh và hiểu cho anh nhất, lại chính là đối thủ bóng rổ truyền kiếp Larry Bird, người mà trong suốt sự nghiệp cầu thủ lừng lẫy huyền thoại của cả hai, là đối thủ chưa bao giờ đội trời chung và tranh đấu với nhau trên từng cm của sân bóng, thậm chí phải dùng hai chữ “kẻ thù” thì mới phù hợp. Larry Bird – cậu thủ bóng rổ huyền thoại, cực kỳ ít nói, không bao giờ chia sẻ và thể hiện tình cảm với bất cứ ai lại là người đầu tiên gọi điện an ủi MJ và là người thực sự “broken heart” cho MJ. Thật kỳ lạ vì đối thủ của mình gặp nạn nhưng sao Larry lại đau khổ tới như thế? Đó là vì Larry đã nói: “Thiên hạ có thể nghĩ rằng Magic đang đau khổ vì anh ấy sẽ chết và ai cũng sợ gần anh ấy vì cái virus gớm ghiếc, nhưng không ai hiểu được rằng anh ấy không đau khổ vì anh ấy sẽ chết, anh ấy đau khổ vì người ta sẽ lấy đi điều quan trọng nhất của cuộc đời anh ấy: đó là bóng rổ”. Và hơn ai hết Larry hiểu được rằng nếu cuộc đời mình mà lấy đi mất bóng rổ, thì cuộc đời sẽ còn lại ý nghĩa gì? Lúc này, nó không còn là chuyện thắng thua nữa, nó là “empathy”, nó là chuyện cảm thông với nỗi lòng của người khác, rằng có những thứ còn đáng sợ hơn là cái chết. Và không phải ai cũng hiểu điều đó.
Chắc mọi người cũng không quên phim “Vị đắng tình yêu”, từ thủa những năm đầu 90’s, đã kể về câu chuyện một nghệ sĩ piano mà được đàn là niềm vui sống của cô ấy, nếu phải lựa chọn giữa chuyện phải chữa bệnh nhưng không được chơi đàn với việc được chơi đàn nhưng có thể phải chết, thì cô ấy vẫn lựa chọn chơi đàn. Có lẽ bộ phim từ thời đấy nhiều người cho rằng nhảm nhí, nhưng đó lại là điều đáng ngạc nhiên về tư duy hiện đại và tinh tế của biên kịch và đạo diễn đi trước thời đại, khi hiểu rằng: có những đam mê, mong ước, khát vọng, mục tiêu, được sống là mình, đó mới là được sống một cuộc đời đúng nghĩa, bất kể là cuộc sống đấy là ngắn hay dài.
Có một số mấy ví dụ nho nhỏ hơn, ví dụ mấy câu chuyện gần đây về việc “thiết yếu”. Đồ “thiết yếu” cho dù có được định nghĩa trên văn bản ra cũng không bao giờ là đủ. Sự thật về cái gọi là “thiết yêu” thực chất ra nó khá là vô cùng và không phải ai cũng hiểu hết rằng có những đồ là “thiết yếu” với người này nhưng chưa chắc đã là “thiết yếu” với người khác. Người ta vẫn nghĩ rằng “thiết yếu” được định nghĩa rõ ràng bằng những định dạng cụ thể, và vẫn hướng tới việc “thiết yếu” mục đích là để “tồn tại”. Để “tồn tại” ở đây là lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm sinh hoạt bản thân, đủ không bị đói, bị khát, bị lạnh, bị nóng, miễn sống là được. “Thiết yếu” được hiểu phần nhiều là “physically” nhiều hơn là “mentally”. Thế nên sẽ có chuyện rằng, tại sao một đứa bé sống chết phải được đi chữa cho con mèo sắp hấp hối? ĐIều đó không ảnh hưởng tới sự “tồn tại” mạng sống của con người nên không thể coi là thiết yếu. Tại sao phải “ăn bánh mì” khi mà ngoài bánh mì ra vẫn còn cơm? Không có bánh mì có cơm thì cũng vẫn tồn tại mà. Tại sao lại cần mua tủ lạnh trong thời dịch vì tủ lạnh là đồ điện tử không phải thực phẩm, không có tủ lạnh cũng sao mà chết đói được (cho dù quên bố nó mất là tủ lạnh là nơi chứa thức ăn). Hay thậm chí có chị bị bắt lại ra đường mua bao cao su vì đó cũng không phải là “thiết yếu”, vì không có bao cao su cũng đâu mà chết được… Đương nhiên đó là những câu chuyện cũng hơi nực cười và đã bị mọi người phản đối cho tơi tả. Nhưng nó thực ra lộ ra một vấn đề khá sâu thẳm trong lòng những quan niệm xã hội về cái gọi là thiết yếu với cuộc sống của mỗi người. Nếu mọi người cứ được giáo dục rằng chỉ những thứ “physically” như thế kia mới được coi là thiết yếu để tồn tại thì chắc chắn sẽ còn những câu chuyện chặn người đi chữa cho động vật, đi mua bánh mì, đi mua bao cao su, đi mua tủ lạnh như vậy vì cho rằng chúng không liên quan đến chuyện sống còn của mỗi người. Con mèo sắp chết nó đúng là chẳng làm cho ai bị ảnh hưởng tới sự “tồn tại” cả, nhưng với chủ nhân của con mèo đó, nó sẽ đau đớn vô cùng về mặt tâm lý, sự tức giận và biết đâu thành một vết hằn hận thù trong ký ức của cô cậu bé đó khi lớn lên. Với nhiều người, thú cưng của ai đó chỉ là một con vật, và con vật chỉ là để nuôi, không phải để yêu thương như người nên với họ chữa một con vật không phải là thiết yếu. Nhưng với chủ nhân của con vật đó, họ có thể yêu thương và coi đó chẳng khác gì một thành viên trong gia đình, việc được cứu sống con vật của họ cũng không khác gì việc phải cứu sống một thành viên của gia đình. Nỗi đau mất một con vật, nó có thể đau đớn không khác gì nỗi đau mất đi một người thân. Gạo thì nhiều nên đi ăn bánh mì vào lúc “không cần thiết” thì thật là buồn cười, nhưng mà lúc đó người ta đang quá đói không có cơm ăn thì sao? Lúc đó ăn một miếng bánh mì khiến họ vui, thỏa cơn thèm và làm cho công việc của họ tốt và hiệu quả hơn thì sao…? Anh có thể chỉ ăn cơm mỗi ngày và ghét ăn bánh mì, anh cảm thấy cả đời không ăn bánh mì cũng chả sao nhưng với nhiều người họ chỉ muốn và chỉ có thể ăn được bánh mì thì sao…?
Có những chứng bệnh tâm lý mà xã hội và cũng không có văn bản nào có thể định nghĩa rõ ràng được thế nào là “thiết yếu” đối với họ. Có người sẽ phải chơi đàn 10 tiếng một ngày, bỗng nhiên cây đàn của họ đứt dây, họ sẽ buộc phải đi mua dây về để chơi đàn tiếp nếu không thì sẽ bị phát điên. Có những người bị OCD về dọn dẹp, vệ sinh, khử mùi… hoặc thậm chí không chịu nổi nếu cái cánh cửa bỗng nhiên bị lệch không thể được sửa, nếu họ không kịp mua được cái đinh vít hoặc chai xịt rửa đúng lúc thì họ cũng sẽ phát điên thậm chí trầm cảm… Có những người sẽ buộc phải nói chuyện với một ai đó, nhìn thấy một ai đó, nếu không họ sẽ bị sang chấn tâm lý… Thế giới tâm lý về chuyện “thiết yếu” vô cùng rộng lớn và đôi lúc rất khó hiểu. Mới chừng nghe vài ví dụ bạn đang nghĩ “dở hơi à”, giờ lo sống đi đã chứ, nhưng mặt khác bạn cũng sẽ rất bất ngờ khi biết rằng nó không hề chỉ là vài ví dụ dở hơi và thiểu số như bạn nghĩ, rất đông người đang bị như vậy, nhưng vì những trạng thái tâm lý như vậy không được để ý và nhiều người đủ kiến thức để hiểu chúng, dẫn tới việc chúng không được quan tâm đúng nghĩa và thậm chí còn bị chê cười, vào với những người làm nhiệm vụ quản lý xã hội khi họ không được giáo dục đúng và hiểu thì sẽ dẫn tới những hậu quả như chúng ta đang được thấy. Tâm lý đôi lúc nó là bệnh không thể chữa hoặc bị mắng chửi mà thay đổi được, hoặc nó là bản chất từ khi bạn sinh ra đã là thế. Bạn sinh ra đã có những tính cách, khả năng nhất định. Bạn sinh ra với một giới tính đã được ấn định cho dù cơ thể của bạn có đúng với giới tính ấy hay không. Sự thiết yếu nó phụ thuộc và tâm lý sinh tồn và mong muốn của bạn, chứ không hẳn là từ người khác.
Có thể rất nhiều trong chúng ta đã quen với việc chúng ta muốn được trở thành một người thế này, nhưng bố mẹ hay những người xung quanh muốn bạn trở thành một người khác. Bạn muốn làm một ca sĩ cơ, nhưng bố mẹ muốn bạn là một kỹ sư. Bạn muốn được vẽ và thành một họa sĩ nhưng bố mẹ bạn muốn bạn phải thành một bác sĩ. Bạn muốn được từ bỏ tất cả để được đi khắp thế giới và lang thang sống một cuộc sống hippy nhưng bố mẹ bạn muốn bạn nên lấy chồng sinh con và có một công việc thật ổn định trong một cơ quan nào đó và cứ thế cho đến hết cuộc đời. Bạn muốn được phẫu thuật để được trở thành một người phụ nữ khi cơ thể bạn là cấu tạo nam giới, và khi tất cả can ngăn vì phẫu thuật có thể sẽ khiến bạn rút ngắn cuộc đời hoặc thậm chí chết trên bàn mổ… Bố mẹ hay xung quanh sẽ bảo bạn, tại sao bạn phải đi lang thang sống bờ bụi làm gì cho khổ? Trong khi bạn chỉ cần đi làm ổn định từ sáng đến tối, cuối tháng nhận lương không phải lo nghĩ gì? Tại sao bạn đi làm cái nghề xướng ca vô loài làm gì, trong khi đi làm kỹ sư, vừa nhiều tiền ổn định, vừa “trí tuệ” và đáng tự hào hơn bao nhiêu. Bạn không thể học giỏi toán bạn chỉ giỏi vẽ nhưng làm họa sĩ thì kiếm được mấy đồng trong khi làm bác sĩ thì giàu nứt đố đổ vách… Nhưng mà tin chắc rằng bố mẹ hay bất cứ ai khuyên bạn như vậy họ không thể hiểu được những niềm vui và sự “khoái cảm” của bạn là thế nào khi bạn được đi lang thang ngắm nhìn thế giới để thấy cuộc đời đáng sống, khi bạn được nhắm mắt lại và cất giọng hát tuyệt vời bẩm sinh bạn có, khi bạn hoàn thiện xong một bức tranh bạn mất cả tháng để vẽ. Và với những người chỉ mong được một lần được sống với đúng giới tính của mình, thậm chí nếu phải rút đi 10 năm cuộc sống họ cũng sẵn sàng đánh đổi… Và ngược lại, khi bạn luôn phải sống theo những định nghĩa “thiết yếu” của người khác, cũng sẽ không ai hiểu được sự ức chế trong lòng bạn, sự chịu đựng cố gắng gồng mình phải làm những điều bạn không muốn làm hoặc không có nhiều khả năng để làm, những hy sinh sâu thẳm khi bạn phải từ bỏ ước mơ, tài năng, tình yêu, ý tưởng của bản thân… những cảm giác này cho dù bạn có thành công thế nào với lựa chọn khác trong cuộc sống sau này thì chúng sẽ vãn luôn luôn ở đó và chỉ chực chờ sẽ có lúc bùng ra, chúng cũng thường hay đi kèm với những sự hối tiếc day dứt… và có những người cứ chết dần chết mòn trong những sự ức chế và hối tiếc ấy…
Nhưng những người mà thực sự dũng cảm để chứng minh cái “thiết yếu” của mình và không sống theo sự “thiết yếu” của người khác vẫn là thiểu số trong xã hội. Đám đông vẫn đi theo một sự sắp xếp nhất định đã được định nghĩa sẵn bởi phụ huynh, bởi xã hội, bởi truyền thông. Đó là những điều mà rất nhiều năm qua tớ đã được nghe và chứng kiến không biết bao nhiêu câu chuyện, kể cả từ những người bạn thân nhất của mình. Tớ được nghe những câu chuyện ấy nhiều, vì có lúc với họ, tớ là một ví dụ mà họ rất mơ ước được một lần thay đổi! Có lúc tớ giúp được một vài người bằng cách truyền cảm hứng cho họ, nhưng có những lúc, không thể giúp gì được ngoài việc lắng nghe những gặm nhấm nỗi lòng của họ cứ ăn mòn họ dần theo năm tháng…
Nhớ hồi đó, khi tớ còn làm việc trong Bộ Ngoại Giao. Mỗi sáng sẽ phải có mặt lúc 7h sáng để học những bài học đầu tiên làm “cán bộ”, như là pha nước uống trà cho các bác. Thỉnh thoảng muốn có một chuyến đi chơi xa đâu đó nhưng sẽ chỉ có duy nhất hai ngày cuối tuần. Thỉnh thoảng muốn mặc cái áo lệch vai, cái quần bò xộc xệch và giữ được cái khuyên mũi cho thật thoải mái mà không thể khi đi làm. Thỉnh thoảng muốn viết này viết nọ vui vui một tí, xõa một tí, chửi bậy một tí nhưng mà phải hạn chế phát ngôn… Thế là đó là lúc tớ nhận ra: “This is not my life”. Cho dù đó là một công việc rất tốt, ổn định, bố mẹ yên tâm và tự hào. Nhưng tớ đành từ bỏ, khi làm buổi “hòa giải” cuối cùng với cơ quan về việc vì sao vừa đi làm mà lại bỏ một công việc tốt và có nhiều tương lai như vậy, phải chăng tớ chê công việc đó hay không có ý chí phấn đấu ư? Tớ có nói với các cô chú rằng, đây chắc chắn là một công việc tốt với rất nhiều bạn trẻ khác, với nhiều người khác, nhưng đó là thế giới tớ không thuộc về. Tớ cần một thế giới mà tớ được tự do được sống là mình, sử dụng tài năng và cá tính của mình cho những công việc khác phù hợp hơn. Và cái được gọi là sống cho mình với công việc khác đó mà nhiều phụ huynh nghe thì tức lòi kèn hoặc cười chê cho thối mũi, đó là một công việc không ổn định với chiếc máy ảnh, nay đây mai đó, lúc sớm mai lúc khuya khoắt, trên người có khi vác hàng chục ký đồ oằn hết cả lưng hay say xe đứ đừ đứng không nổi. Thế nhưng mà tớ lại thấy thế mới được ngủ ngon mỗi ngày, được cười mỗi ngày, và được chạm đến sự hạnh phúc tột độ khi xong một tác phẩm hay một hành trình nào đó.
Câu chuyện về sự “thiết yếu” chắc chắn là một câu chuyện phức tạp. Nó phức tạp nên đôi lúc sẽ phải chấp nhận rằng sẽ không phải ai cũng hiểu mình hay xã hội sẽ hiểu mình. Có những chuyện sẽ rất là vô lý và vẫn phải chấp nhận để chúng tồn tại. Nhưng hơn cả vẫn là mình phải hiểu bản thân mình, và mình sẽ phải lựa chọn rằng mình có muốn sống cho mình hay không, hay sẽ luôn sống cho người khác. Sự lựa chọn đó thì chỉ có bản thân bạn làm được thôi, không ai sẽ hiểu được để làm thay cho bạn cả, và mọi sự lựa chọn sẽ đều phải đánh đổi, chúng ta không thể nào có tất cả!
Mấy ví dụ “thiết yếu” thời chống dịch tớ kể trên chỉ là ví dụ của tớ về việc những quan niệm trong xã hội về những thứ được gọi là “cần thiết với người này” nhưng chưa chắc là “cần thiết với người khác” từ các cấp độ khác nhau mà thôi. Chưa chắc những con người “vô lý” ấy đã ác hay ngu, họ cũng là một sản phẩm của sự giáo dục và quan điểm xã hội. Và thực ra ngồi nhà phán (như tớ nè) thì đúng là cũng dễ, chứ giữa thời buổi phức tạp này, cũng chẳng biết thế nào mà lần để định nghĩa và hành xử thế nào cho chính xác, cho hợp tình hợp lý và an toàn. Chỉ là với mỗi một sự việc xảy ra, mình nghĩ rằng mình sẽ học được điều gì đó, hiểu ra thêm được điều gì đó, và đôi lúc biết thông cảm hơn, vậy thôi!
May be an image of one or more people, people standing and outdoors

475: AGAINST THE WIND – CHO NHỮNG AI ĐANG CHẠY NGƯỢC GIÓ

Bình luận Films inspirations Life music nhatky
475: AGAINST THE WIND – CHO NHỮNG AI ĐANG CHẠY NGƯỢC GIÓ

AGAINST THE WIND – CHO NHỮNG AI ĐANG CHẠY NGƯỢC GIÓ

https://d29ci68ykuu27r.cloudfront.net/items/19424481/cover_images/cover-large_file.png

Xem lại Forrest Gump sau nhiều năm và chợt lặng đi khi nhớ ra tới đoạn chạy ở Monument Valley, khi mà Forrest Gump đầu bù tóc rối chạy trên con đường sa mạc thăm thẳm với một đoàn người rồng rắn phía sau, nhạc nền là bài hát Against the wind của Bob Seger.

Đó là bài hát đã luôn bật trong những ngày khi lái xe lang thang khắp nước Mỹ một mình với chiếc ô tô cũ mèm, tiếng bánh xe chạy còn to hơn cả tiếng còi và trên xe là cả một căn phòng nhỏ với đàn, sách vở, chăn chiếu, đồ quay phim và cả con gấu bông. Đó cũng là những ngày khi chưa biết nơi đến tiếp theo sẽ chính xác là đâu và mình sẽ ở đó bao nhiêu lâu, những ngày cả gia đình và bạn bè cũng không biết mình đã đến nơi nào, đang làm gì. Những sự chờ đợi sau những cuộc phỏng vấn, những câu trả lời từ những dự án phim… Chỉ biết, đó là những ngày cần phải đi!

Chiếc xe đã quá cũ, chỉ có play được đĩa CD và thậm chí còn không bắt được cả radio. Thế nên hành trang trên xe luôn là cả chục cái đĩa CD đã burn ra những bài hát mình thích nghe. Thỉnh thoảng, khi tới những thị trấn nhỏ xa xôi, có một niềm vui nhỏ là đi vào những cửa hàng đồ cũ bán đồ như cho, sẽ có những chiếc CDs xịn một thời nổi tiếng có giá chỉ 50 cents một chiếc. Vào mua đĩa CD có khi vớ được một món đồ cổ nào đó rất quý, chẳng hạn như là một bộ quần áo đã có từ những năm 50’s, của một cụ già nào đó đã dọn garage nhà trước khi ra đi. À, mình không ngại đồ cũ hay đồ của người đã mất, mình trân trọng giá trị lịch sử của chúng!

Có thể nhiều bạn không biết đến bài hát này vì nó đã là một bài hát rất cũ và không phải dạng giai điệu catchy dễ dàng cũng như lời bài hát dễ hiểu như những bài hát kinh điển bạn đã từng nghe. Đây không phải là một bài nhạc chỉ để bắt tai nghe cho vui với bạn bè. Đây là một bài hát mà người ta yêu nó và thấm nó chỉ khi nghe một mình: không chỉ là với giai điệu, câu từ, mà với những hoài niệm cuộc sống và những day dứt cuộc đời đã và đang trải qua, mà chỉ khi tới một độ tuổi nào đó bạn mới thấu hiểu. Càng có tuổi, càng trải qua nhiều sóng gió của cuộc đời người ta sẽ càng thấy mê say Against the wind của Bob Seger. Đó là điều làm nên sự timeless của bài hát. Timless là một thứ mà người ta sẽ càng ngày sẽ chỉ càng thấy nó hay theo thời gian vì sự dạn dày của cuộc sống mới khiến họ hiểu hết và đồng cảm được với tác phẩm, như bộ phim Forrest Gump vậy!

Mỗi lần lái xe băng qua những con đường xa dài hun hút, hai bên có khi là những khu công nghiệp, có khi là núi đồi, có khi là đồng cỏ, có khi là sa mạc bao la. Đường dài rộng và xa, những chiếc xe tải khổng lồ hút gió nếu liều vượt qua có thể bị quấn vào bất cứ lúc nào. Chiếc xe của tớ thì cọc cạch, đông cơ yếu mà phải nặng oằn mình để vươn nhanh. Những lúc ấy không có tiếng nhạc nào hợp hơn được cất lên hơn Against the wind:

“Against the wind
We were runnin’ against the wind
We were young and strong, we were runnin’ against the wind”

Những cơn gió sa mạc có khi đến cả trăm dặm một giờ, mỗi lần vượt qua xe tải là một lần thấy mình vĩ đại. Nhưng đúng là sau nghĩ lại với cái xe ấy mà xuyên bang từ đồng bằng lên núi đồi băng qua mưa giông và bão tuyết đi ngược gió như vậy thì đúng là mình cũng… vĩ đại thật. Đôi lúc liều mà thành vĩ đại, Bob cũng nói vậy đó :D.

Bài hát được play rất nhiều lần trên xe vì tớ dành riêng Bog Seger cho một đĩa CD. “Against the wind”, “Turn the page”, “Like a rock”… chắc là những bài hát được nghe nhiều nhất dọc đường đi và trong tất cả các chuyến roadtrips. Những cung đường xa thẳm mà nghe tiếng hát của Bob Seger, hay của Tracy Chapman, thì nó không chỉ là một bản nhạc để xoa dịu tinh thần và cho mình bớt buồn tẻ, mà những lời hát còn như một người bạn, đang kể chuyện và đồng hành với mình. Chỉ khi bạn đi một mình và cô đơn trên những con đường như Forrest Gump vẫn chạy, bạn mới thấm hết được những bài hát có nhiều giá trị hoài niệm cuộc sống như “Against the wind”.

“Against the wind” – Nghĩa rất chân thành là “ngược gió”. Khi tình yêu đầu đời với tên một cô gái được bắt đầu kể chuyện với một giai điệu day dứt, là người ta sẽ hiểu đây sẽ là một cuộc đời với nhiều hối tiếc. Những ai đã đi qua hoang dại của tuổi trẻ, chạy đua với thời gian, sống nhanh vội vàng với những chuyến đi, những deadlines, những mối quan hệ phù phiếm, bỏ lỡ tình yêu, nổi loạn phá vỡ những lẽ thường của cuộc sống cùng những ngày tháng vô định nhưng lại muốn tìm một nơi là nhà để trở về… thì sẽ càng thấm Against the wind mỗi khi họ già đi và nhìn lại cuộc đời mình. Gió càng thổi mạnh thì càng chạy ngược gió để được nổi loạn và muốn khẳng định bản thân. Những vấp ngã đuối sức sau những cơn gió mạnh mang lại cho họ những năm tháng để trưởng thành, nhưng càng trưởng thành và thông tuệ, người ta lại càng hối tiếc những điều đã đi qua. “Wish I didn’t know now what I didn’t know then”. Câu hát thấm vào tim và nổi tiếng nhất bài hát. “Ước gì giờ tôi đã không biết những điều tôi đã từng không biết”.  Đôi lúc bạn ước bạn vẫn ngây ngô và ngông cuồng như ngày xưa, để vẫn liều mình chạy một chiếc xe cọc cạch ngược những cơn gió băng qua xe tải… Nhưng thời gian là vô tình, cho dù không muốn nhưng bạn vẫn phải lớn lên và già đi, bạn vẫn nhận ra những điều mà bạn buộc phải biết, đề rồi bạn chợt nhận ra chúng làm bạn hối tiếc. Rồi điều trớ trêu là, khi càng hối tiếc, bạn lại càng vẫn tiếp tục chạy ngược gió và không biết khi nào mới ngưng được. Có lẽ đến một lúc sẽ chấp nhận rằng, cuộc đời bạn sẽ vốn luôn là vậy!

Nếu giờ có hỏi tớ hiểu hết được bài hát không, chắc là chưa. Điều cảm nhận được rõ nhất bây giờ là “appreciation” với một tác phẩm sâu sắc như vậy. Chỉ biết là qua mỗi chuyến đi, mỗi khi già hơn thêm một chút, lại thấy bài hát hay hơn nữa, thấm hơn nữa, vì mỗi lúc như vậy mới trải nghiệm thêm được một chút ít của cuộc sống để có thể hiểu được những triết lý và tâm sự ở trong đấy!

Tớ mê những giọng hát mộc như của Bob Seger. Nếu bạn nghe “Against the wind”, bạn sẽ thấy từ giai điệu, giọng hát, ca từ… nó đều đến từ bản năng, là chảy ra từ máu và hơi thở. Bạn sẽ hiểu rằng nếu không phải là một người sinh ra với âm nhạc chảy trong huyết quản và trải qua biết bao thăng trầm của cuộc sống với những cảm xúc chân thành, thì sẽ không bao giờ có được những tuyệt phẩm như thế. Nghe Bob hát với những day dứt khôn nguôi trong từng tiếng khàn nhả chữ thô mộc, ta như không phải chỉ là nghe một bài hát, ta đang nghe lời tâm sự của bố vào một buổi chiều tà. Khi viên mặt trời tròn vo đang tan dần đi trong ly Chardonnay bố uống, bố bắt đầu kể cho bạn nghe câu chuyện về cuộc đời mình và câu chuyện ấy mang đầy những hoài niệm và nuối tiếc bằng những tiếng thở dài. Và rồi hối tiếc nào cũng sẽ đi bay theo ánh hoàng hôn đang khuất dần sau những rặng núi đá…

Chắc ai cũng có những “against the wind” riêng trong playlist của mình, những bài hát mà mỗi năm tháng qua đi lại hiểu chúng nhiều hơn và lại thấy yêu chúng hơn biết bao nhiêu!

Thỉnh thoảng, tới một tuổi nào đó, nghe một bài hát từ rất xưa bỗng nhiên rơi nước mắt và bắt đầu nghĩ về những tháng ngày đã qua của cuộc đời mình. “Sometimes, you just listen to a song, and you cry, for no particular reasons, do you know?”. Lời ông cụ lom khom đứng bán Wendy’s khi tớ ghé qua mua đồ và lẩm bẩm vài câu hát của Bob.

Nếu hỏi list bài hát đi roadtrip của tớ là gì thì sẽ là ngập “Against the wind”, “Turn the page” của Bob Seger; “Fast car”, “Give me one reasons”… của Tracy Chapman; “Father and son”, “Cats in the cradle” của Cat Stevens… rồi “Ironic” của Alanis Morrisette, và gần đây nữa là “Riding to New York” của Passenger… Chúng đều là những bài hát kể về những hành trình, những tình yêu với những hối tiếc, nhưng đều là những hối tiếc khiến bạn phải bật khóc vì chúng quá đẹp, và ai cũng sẽ thấy một phần của đời mình trong đó… chúng luôn hợp cho những chuyến đi xa và cô đơn.

“I stood proud, I stood tall
High above it all
I still believed in my dreams”

Hậu quả của bài viết này là tại Forrest Gump đấy!

#justformyself

#tâmsựđêmphia

 

#474: FORREST GUMP – ĐỜI NGƯỜI CÓ MẤY LẦN 10 NĂM CHO MỘT BỘ PHIM

Bình luận Films nhatky review phim
#474: FORREST GUMP – ĐỜI NGƯỜI CÓ MẤY LẦN 10 NĂM CHO MỘT BỘ PHIM
1. “Life is like a box of chocolates. You never know what you’re gonna get”. Nếu cuộc đời là một sự bí ẩn và khó lường như một hộp socola…
“Life is like a box of chocolates. You never know what you’re gonna get”. Câu nói kinh điển của Forrest Gump trên chiếc ghế đá công viên cũng chính là câu chuyện của đoàn làm phim Forrest Gump ngoài đời. Khi bộ phim ba chìm bảy nổi, trải qua đủ mọi gian truân cùng nhiều cung bậc của cảm xúc với những kết quả không ai có thể ngờ tới từ khi bắt đầu.
Có thể có bạn chưa hiểu được ý nghĩa câu nói kinh điển này. Vì văn hóa của mình ít khi được ăn socola hay được mở những hộp socola được tặng làm quà. Mỗi một hộp socola khi mở ra, sẽ có rất nhiều loại socola khác nhau trong đấy, với nhiều hình thù, nhiều thành phần nhân và cả hương vị khác nhau, thậm chí có lúc phải bóc ra hết từng lớp giấy bạc và ăn mới biết chúng khác nhau thế nào. Nên nếu lấy đại một viên, bạn sẽ không thể biết chắc chắn viên ấy có mùi vị hay nhân gì. Và câu chuyện để Forrest Gump ra đời cũng như việc chọn đại những viên socola, đã phụ thuộc vào sự lăn lóc của may mắn và số phận như vậy đó!
Forrest Gump là tên một cuốn tiểu thuyết của nhà báo Winston Groom (1943 – 2020). Ông kể rằng ngày nhỏ, ở vùng quê nghèo miền nam xa xôi ở Alabama, được bố kể cho nghe câu chuyện về một cậu bé bị ngớ ngẩn, luôn luôn bị những đứa trẻ con xung quanh bắt nạt và bị coi là vô dụng. Thế rồi một ngày, mẹ mua cho cậu bé một cây đàn piano. Khi vừa ngồi vào cây đàn, cậu bé bỗng nhiên có thể chơi đàn giỏi như một thiên tài. Mọi người không thể hiểu được rốt cuộc cậu là một thằng bé bị ngớ ngẩn hay là một thiên tài khác người?
Vào những năm 60’s,70’s, là thời kỳ nhiều biến động lịch sử của nước Mỹ với chiến tranh, biểu tình, hippy, ám sát, rock and roll… Winston chợt nảy ra một ý tưởng: Tại sao không lấy hình tượng một con người ngớ ngẩn như thế trở thành một anh hùng của thời đại này? Ý tưởng thôi thúc Winston khiến ông mỗi ngày say mê với những quan sát cuộc sống, ngày qua ngày, những chiếc notes đầy dần và vào năm 1986, cuốn sách Forrest Gump ra đời.
Lúc đó, nó là một tác phẩm… flop. Toàn nước Mỹ chỉ bán được 30.000 bản và không để lại bất kỳ dấu ấn gì đặc biệt. Cuốn sách sau đó có được một số người cảm thấy tiềm năng và thử viết lại thành kịch bản nhưng có lẽ cốt truyện chưa quá sâu và đặc sắc, lại đậm nhiều chất văn hóa chính trị lịch sử dễ gây xung đột và quan điểm với nhiều người nên tất cả chỉ là những bản nháp cho vui. Forrest Gump lúc này là là một câu chuyện drama và khá tăm tối. Trong số những người quan tâm tình cờ tới cuốn sách có Wendy Finerman, một nhà sản xuất phim độc lập. Bà rất thích câu chuyện và thử biến nó thành một bản kịch bản với nhân vật Forrest Gump là một người bị hội chứng Savant, và gửi đi nhiều nơi, trong đó có cả những studio lớn như Warner Bros, nhưng chẳng bao giờ nhận được hồi đáp.
Kevin Johns – lúc này đang là người chuyên lọc và chọn kịch bản mỗi ngày để chọn ra tác phẩm nào có thể sản xuất cho hãng Warner Bros. Cũng giống như “a box of chocolates”, mỗi ngày ông sẽ có một cái hộp to đùng chứa đủ các cuốn kịch bản khác nhau và ông chỉ có thể nhắm mắt chọn đại mỗi ngày 2 cuốn để đọc và với số lượng kịch bản rất nhiều gửi về hàng ngày, đôi lúc vớ được một kịch bản hay đó là sự may mắn và còn phụ thuộc vào… tâm trạng và gu ngày hôm đó nữa. Kịch bản Forrest Gump chắc đã ở trong thùng nhiều năm rồi, và ngày hôm đó Kevin đã nhón tay lấy đại ra để đọc. Ngay lập tức, ông đã thấy trái tim mình rung động, ông đặc biệt thích tình tiết cậu bé Forrest “crush” cô bé Jenny thủa nhỏ. Ông nói cũng vào cùng thời gian đó khi ông còn là cậu bé, cũng đã có crush với một cô bé cùng trường như vậy. Cả tuổi thơ và thanh xuân bỗng ngập về thật nhiều cảm xúc!
Kevin rất hứng thú và rất muốn gửi lên cho sếp duyệt khám phá của mình mặc dù lúc này trong lòng ông vẫn cảm thấy có điều gì đó vẫn chưa ổn với kịch bản, nhưng ở đâu đó lấp lánh một câu chuyện cực kỳ thú vị, nhân văn và có gì đó đặc biệt rất khó tả. Ông và Wendy Finerman (người gửi kịch bản sang Warner Bros) rất hào hứng và rất nỗ lực để xin được cấp ngân sách làm phim. Tuy nhiên, “đen” sao, năm đó (1988), bộ phim Rainman do Dustin Hoffman thủ vai dựa trên câu chuyện có thật về Kim Peek, một thiên tài bị mắc hội chứng Savant, đã đoạt được nhiều giải thưởng trong đó có giải thưởng quan trọng nhất là giải Oscar. Forrest Gump chưa kịp thai nghén thì Warner Bros dẹp cái bẹp, với lý do: Một Rainman với tuýp nhân vật bị Savant Syndrome thế là quá đủ rồi, mà cũng làm sao mà vượt qua được Rainman nữa! Một lý do bị từ chối vô cùng lãng xẹt!
Một lần nữa, kịch bản phim quay trở lại vào trong cái hộp.
Tưởng như Forrest Gump sẽ mãi mãi nằm yên trong cái hộp đó thì một thời gian sau Kevin… chuyển chỗ làm. Ông đã chuyển từ Warner Bros đi sang làm cho Paramount. Sang vị trí mới và công ty mới, Kevin được lên chức giám đốc điều hành nên khả năng được thực hiện những tác phẩm ông mong muốn dễ dàng hơn. Forrest Gump vẫn quẩn quanh trong lòng, nên đây là lúc ông lại mở lại cái hộp và mang trở lại kịch bản lên trên bàn làm việc.
Wendy, cô producer say mê kịch bản Forrest Gump từ thủa ban đầu và là người đã luôn có niềm tin mãnh liệt với ý tưởng này lúc nào cũng vẫn tìm đủ mọi cách để có thể thực hiện được bộ phim. Lúc này, cô đang chuẩn bị sản xuất bộ phim Postman, với mong muốn Tom Hanks sẽ đóng vai chính và người chấp bút kịch bản là biên kịch vô cùng tài năng Eric Roth. Ai dè Kevin Costner nhảy vào tranh vai của Tom Hanks và cũng đẩy luôn đội của cô ra khỏi phim. Bộ ba tài năng Wendy, Tom Hanks và Eric Roth bỗng nhiên bơ vơ vì họ đang có biết bao điều muốn làm với nhau. Tuy nhiên Wendy không hề buồn, bởi vì cô nghĩ đó là lúc cô quay lại với Forrest Gump, thứ mà cô vẫn luôn đau đáu trong lòng như Kevin Johns.
Vì kịch bản hiện tại của Forrest Gump lúc này đang còn rất nhiều lợn cợn và có điều gì đó vẫn thấy “not right yet”, cô bèn thử hỏi biên kịch Eric Roth xem ông có hứng thú không, sẵn tiện vừa đang thất nghiệp vì bị thằng cha Kevin Costner đuổi việc. Ai dè chỉ lướt qua vài dòng của cuốn sách, vị biên kịch tài năng đã gật đầu cái rụp. Họ thì thầm với Tom Hanks, lúc này đã là một ngôi sao có tiếng, để góp một tiếng khi đem ý tưởng đi pitch cho ông chủ Paramount. Lúc này Tom Hanks cũng chưa hiểu đầu cua tai nheo của cái kịch bản tròn méo thế nào, chỉ được nghe hứa hẹn là “hay lắm, tuyệt vời lắm, anh đóng thì là đỉnh nhất rồi, thôi anh đồng ý giúp đi”. Thế là Tom Hanks cũng gật đầu giúp.
Kevin Johns dẫn bộ ba lên pitch với ông chủ Paramount. Họ hồi hộp lo lắng vì đã nhiều năm kịch bản bị đá qua đá lại như quả bóng và không ai quan tâm rồi, liệu lần này có Tom Hanks mọi việc có tốt hơn không? Tom Hanks thì không biết phải pitch vai diễn của mình thế nào vì còn chưa hiểu là kịch bản nói về cái gì. Họ xúi Tom: “Lên pitch cứ hài hước hết cỡ vào, hài bỏ mẹ thật lực vào”. Trong khi câu chuyện gốc lúc này vẫn là dark drama, chẳng có chút gì hài hước. Ấy vậy mà Tom Hanks đã làm cho ông chủ Paramount phấn khích đến nỗi: “OK, thế thì muốn khi nào quay?”. Mọi người bị choáng váng vì không ngờ lại dễ tới mức như thế, Wendy còn phải xua tay phanh vội: “Ôi ôi từ từ vì còn phải… viết kịch bản cái đã”.
Và thế là, được một cái đèn xanh bật lên cho tương lai của Forrest Gump. Eric Roth bắt đầu quá trình viết say mê của mình. Ông thay đổi rất nhiều câu chuyện gốc và chuyển đổi nhiều tình tiết, nhiều câu nói mà sau đó đã thành những phân đoạn và câu nói kinh điển. Trong truyện gốc, câu nói: “Being an idiot is no box of chocolates” (làm một kẻ khờ dại chẳng bao giờ là một món quà) đã được ông sửa lại thành: ““Life is like a box of chocolate, you never know what you’re gonna get”. Câu nói được nói bằng cái giọng deep south ngờ nghệch của Forrest lại nghe như một câu thơ, đã trở nên kinh điển vì gây xúc động không biết cho bao nhiêu con người, vì cuộc đời là những ngã rẽ khó lường, những điều bạn sẽ chẳng bao giờ ngờ tới, nhưng mà đó mới chính là cuộc đời. Mẹ Eric cũng hay có câu nói: “Handsome is as handsome does” , ông bèn đem câu đó vào kịch bản thành: “Stupid is as stupid does”. Câu nói này có nghĩa rằng đừng phán xét một người dựa trên vẻ bề ngoài, mà bằng hành động của người đó, nó được đổi thành “stupid” và được thốt lên từ miệng một cậu bé bị coi là “stupid” mà nghe chẳng stupid một chút nào, nó thể hiện một sự chân thành và chính xác đến tột độ ý nghĩa của câu nói, mà không phải cần thêm bất cứ sự diễn giải dài dòng nào. Khi viết lại kịch bản, Tom Hanks đã được định sẵn là Forrest Gump, nên Eric đã có sẵn một hình mẫu để phát triển nhân vật. Có thể nói, nhân vật Forrest sinh ra là để dành cho Tom Hanks, từ thủa ban đầu!
Sau nhiều tháng chỉnh sửa để cảm thấy khi nào nó bớt “sai sai” thì thôi, tưởng sắp bắt đầu bấm máy được rồi. Ai dè kịch bản gần xong thì anh chủ Paramount… nghỉ việc, chuyển qua một chị chủ mới: Sherry Lansing. Mọi người lại run cầm cập vì không biết chị chủ mới có chịu không, vì lại phải pitch lại từ đầu, mà mới là rất hay bị ghét cũ. Chị Sherry Lansing, chủ mới của Paramount lại còn nổi tiếng là đỏng đảnh và khó chiều!
Tuy nhiên, có lẽ vì kịch bản mới quá xuất sắc nên chị Sherry đã thông qua cho ngân sách 55 triệu đô. Tuy không phải là cao lắm như mong ước (vì câu chuyện nhiều yếu tố lịch sử nên chắc chắn khá tốn kém). Mọi người vẫn hỉ hả hạnh phúc vì cuộc cách mạng này!
Nhưng tới giờ lại đau đầu để tìm diễn viên và… đạo diễn. Đội Kevin và Wendy rất thích Robert Zemeckis, một đạo diễn nổi tiếng là hơi điên điên và khác người nhưng lại sẵn sàng làm những điều gì mới mẻ. Nhưng với budget này thì e rằng hơi khó vì lúc này Robert đang khá high profile. Nghĩ sao budget vậy mà mời đạo diễn của Back to the Future? (bộ phim kinh điển gây địa chấn và đi qua hết tuổi thơ của 8x, 9x). Rồi họ không thấy ai hợp đóng vai mẹ Forrest hơn là Sally Field, mà phim nào trước đó Tom Hanks và Sally vừa đóng vai… tình nhân hôn nhau đắm đuối xong, giờ đóng vai mẹ con quả thật kỳ hơn cả lạ kỳ. Thích mà lại còn ít tiền nhưng mà vì thích nên cứ… nhích. Ấy vậy mà còn chưa kịp hỏi giá các anh chị bao nhiêu, Robert Zemekis đồng ý không cần chớp mắt, có lẽ gặp đúng người điên tài năng level cao nên đã ngay lập tức nhìn ra được sự tiềm năng và một thế giới bao la để thể hiện ở cái kịch bản. Sally thì cũng không thành vấn đề, phim trước hôn môi thì thôi phim này hôn… trán cũng được, vai diễn hay thế này có điên mà từ chối!
Nhưng rồi nghĩ là vị trí khó nhất tìm được hết rồi mà gần đến ngày quay vai tưởng không đến nỗi nhất là vai Forrest lúc bé lại vẫn… chưa tìm ra. Forrest không phải là một nhân vật bình thường, đó là một đứa bé bị ngớ ngẩn, ngây ngô. Kiếm một đứa trẻ con đủ tinh tế và khôn ngoan để đóng ngây ngô ư? Quá khó, vì ngây ngô là ở cái thần thái. Nhưng ngây ngô thật thì khó mà… đóng phim được. Đoàn như nước sôi lửa bỏng vì tìm hoài không ra mà ngày quay đã sắp cận kề!
Lúc này, ở miền quê xa xôi ở Mississippi: Michael Conner, một cậu bé nhà quê đang ngồi trước cửa nhà thì được mẹ gọi ra đọc cho một mẩu tin quảng cáo tìm diễn viên. Sẵn tiện cũng chẳng có việc gì làm lại chưa được đi máy bay bao giờ, cậu bé nhà quê tò tò đi theo mẹ tới Memphis để cast.. Vừa bước chân vào phòng cast, về ngây ngô ngớ ngẩn thuần túy, chưa từng diễn xuất và cái giọng nhà quê miền nam đặc sệt của Michael đã khiến casting director đứng bật dậy suýt khóc. “Thằng bé Forrest Gump đây rồi”, mọi người vui mừng rớt nước mắt.
Câu chuyện thú vị về Michael đó là cậu bé ngây ngô có “thần thái” luôn chứ không cần phải cố diễn mà ra. Nhưng ngây ngô lại vừa đủ mang lại sự tự nhiên thuần túy phù hợp với vai diễn chứ không phải là của một diễn viên không biết diễn (cho dù Michael chưa từng diễn xuất bao giờ). Chính vì những biểu cảm ngớ ngẩn thuần túy đáng yêu chân thành ấy, và đặc biệt cái giọng miền nam nhà quê đặc sệt ấy đã khiến cả Robert và Tom vô cùng được inspired và thích thú.
Ban đầu, Tom Hanks vốn dĩ sẽ không hề có cái giọng nói nhà quê rằn rặt đó mà sẽ theo lẽ thường tình nói với cái giọng “quốc ngữ” dễ nghe nhất. Nhưng khi gặp được Michael, anh quyết định học theo từ giọng nói đến mọi cử chỉ, dáng vẻ ngây ngô của cậu bé. Tom quan sát Michael cực kỹ lưỡng, luôn tự hỏi với dáng vẻ này khi Forrest lớn lên thì sẽ thế nào. Và có thể nói, sự xuất hiện của Michael đã làm nên cá tính và hình bóng nhân vật xuất sắc của Forrest khi lớn lên, và trở thành một vai diễn iconic để đời cho Hanks và là thứ làm nên linh hồn cho bộ phim. Nếu không phải có những vị đạo diễn tinh tế và những diễn viên tài năng xuất chúng như Tom, có lẽ chưa chắc đã có được những sự thay đổi kỳ diệu như thế.
Bộ phim cũng góp phần phát hiện ra một tài năng kinh điển, đó là việc tìm ra được Haley Joel Osment, cậu bé đóng vai con trai của Forrest. Chỉ không lâu sau đó, Haley tỏa sáng trong The Sixth Sense và là diễn viên trẻ thử hai trong lịch sử được đề cử giải Oscar (người trẻ nhất là Tatum O’Neal, đoạt giải năm 10 tuổi). Việc phát hiện ra Haley cũng rất tình cờ. Đó là khi cô casting director đang nằm nghỉ ở khách sạn và xem được một mẩu quảng cáo Pizza Hut mà Haley xuất hiện chưa tới một giây!
Cuộc đời nó cứ khó lường như hộp socola vậy đó!
2. Và cơn điên của người đạo diễn… against all odds to make a masterpiece!
Với một budget có 55 triệu đô, mà bối cảnh câu chuyện lại trải dài qua nhiều thập kỷ, lại đúng thời kỳ lịch sử biến động, diễn viên quần chúng lại vô cùng đông đúc. Bài toán đau đầu với đội Production Designers và đội sản xuất. Cuối cùng, họ tìm được một địa điểm lý tưởng nhất ở Beaufort, South Carolina để quay phim. Nơi đây có đủ khung cảnh của một vùng nhà quê Alabama, nhưng vẫn có cánh đồng, mấy cây dừa cậy cọ để làm… Việt Nam. Thế là kế hoạch là nửa phố bên này là nhà của Forrest Gump, phía xa xa khu rừng để cho Forrest chạy, còn bên kia đường có cánh đồng ngô thì để làm… Việt Nam. Thật là tiện lợi!
Rồi, lại như những viên socola khó lường. Cứ ngỡ sau gần một thập kỷ, bộ phim đã có thể bắt đầu quay, thì bỗng nhiên chị Sherry, giám đốc của Paramount bị một cơn panic attack sau khi… đọc lại kịch bản và lên cơn kẹt xỉ. Chị gọi điện cho đoàn và đòi cắt giảm ngân sách xuống hẳn… 10 triệu đô. Nghĩa là lúc này chỉ còn có 45 triệu đô. Nghĩ sao 45 triệu đô mà quay được cả mấy thập kỷ, sang Việt Nam, tới Washington, về lại Alabama, gặp Elvis, gặp Kennedy, gặp John Lennon…? Sherry bảo, bọn mày rườm rà quá, bỏ hết cái trại tôm với cửa hàng bán tôm đi, bỏ hết Việt Nam, đi, bỏ hết các cảnh chạy đi, bỏ hết, bỏ hết…
Bỏ hết, bỏ hết cho người, nên bỏ luôn cả mắt môi nụ cười của đạo diễn. Robert Zemeckis, đạo diễn lúc này tức lòi mắt, hơn ai hết, một bộ phim mà phải bỏ đi bao nhiêu tình tiết và tâm huyết như vậy thì cái phim còn cái mẹ gì? Producer với đạo diễn hay bị lệch nhau là vì thế. Producer vốn chỉ nghĩ tới việc làm sao tiết kiệm tiền tốt nhất có thể, còn đạo diễn thì đã có đầy đủ những lý do và ý tưởng trong đầu họ để biết những gì là cần thiết cho giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm. Mà hai bên không hiểu được nhau, thì đó luôn là một thảm họa.
Rob nhất định không chịu thương lượng. Quá tức giận, Sherry bảo, giảm 10 triệu đô, hoặc là khỏi làm phim!
Thế là động vào máu điên của anh. Rob bảo, đã thế… tao và Tom bỏ tiền túi của tao bù vào quay đấy cho sáng mắt ra!
Và sau những trận đánh nhau tòe mỏ vậy, thì phim cuối cùng cũng… được quay!
Nhưng tiền chưa phải là vấn đề đau đầu nhất với Producer. Buổi quay đầu tiên với Tom Hanks, khi anh cất cái giọng deep south quê mùa nhừa nhựa hiếm khó có tìm trước giờ trên màn ảnh như vậy lên và những thước phim này được gửi về cho chị Sherry duyệt thì chị lại tiếp tục tăng xông. Chị lăn ra giãy đành đạch và nói Tom không thể nào lại đi nói cái giọng quê mùa như thế lên phim được. Lên phim là phải đẹp phải thơ chứ ai lại nói cái giọng lờ nờ iem như thế được? Chị bảo không được là không được.
Đạo diễn xông cũng theo lên cùng chị và gào lên: “Bố cứ làm đấy, kệ mẹ bọn mày”. Nguyên văn của anh là: “Fuck the studio” (Studio chính là Paramount của chị Sherry).
Và thế là anh cứ quay như thế đấy, chị cũng trót bỏ tiền rồi, trời không chịu đất thì đất phải chịu trời thôi. Robert là đạo diễn nổi tiếng khác người và khó tính, máu điên lúc nào cũng hừng hực. Đôi lúc mọi người làm việc theo mà cũng khó lường và cũng không chắc những thứ khác người và quá mới, ý tưởng quái dị và không theo lẽ thường tình ấy của ông có “work” hay không? Họ chỉ biết làm và chờ đợi xem kết quả là như thế nào. Đôi lúc đạo diễn cũng “bay” quá mà đoàn thì ai cũng sợ, ông đứng ra chỉ chỏ yêu cầu một hồi, cả đoàn gật đầu lia lịa ra vẻ hiểu lắm ok lắm, mà đạo diễn vừa khuất dạng là cả crew xúm vào mặt xanh lét: “Ủa, thế giờ… phải làm thế nào?”
Vì ít tiền nên một số cảnh quay sẽ chỉ thực hiện được một lần duy nhất mà thôi. Ví dụ cảnh quay bom Napalm nổ tại Việt Nam. Tài chính sẽ chỉ cho thực hiện một cú nổ duy nhất (nổ thật, vì lúc này chưa phải là thời của digital effect). Tất cả từng cái cây ngọn cỏ nổ cũng phải đúng vị trí chắc chắn. Diễn viên tập chay tập đi tập lại đến mệt nhoài, DP căng thẳng rải thảm máy quay khắp các góc để đảm bảo không được góc này thì phải được góc khác. Mọi người căng thẳng tột độ. Và rồi khoảnh khắc quyết định nổ bom cũng xong, lúc này mọi người mới phát hiện ra… không thấy đạo diễn đâu. Thì ra vì quá lo sợ 1 take không thể ăn đủ với một perfectionist và người đòi hỏi như Robert, ông í đã trốn tiệt đi một góc ngồi… nhắm mắt!
Và vì đạo diễn quá khó tính, khác người, perfectionist, mà tiền thì… ít nên cả crew lẫn Producer ở nhà luôn trong tình trạng căng não đầu bù tóc rối. Thế rồi vì không yên tâm, họ cử giám sát tới đoàn phim chỉ để kiểm soát độ “bay” và phần chi tiêu tài chính của đoàn. Michelle Manning, người được cử tới giám sát, sau này kể lại, bà bị ghét tới cùng cực chỉ vì cứ lởn vởn xung quanh đoàn phim. Chắc ai on set cũng hiểu cái cảm giác ngồi quay phim mà sản xuất hay… chủ nhà cứ ngồi đấy nhìn mình chằm chằm thì không có thoải mái làm được cái việc gì hết. Michelle bị ghét như tội phạm ghét… cảnh sát. Bà cứ lởn vởn gần chỗ đạo diễn làm việc là bị đạo diễn chửi và đuổi, nhiều lúc thấy mà nhục. Bà kể lại, có lần, cả đoàn đang ngồi ăn trong quán ăn, bà ăn lủi thủi một góc ngồi… ngó, bị đạo diễn nhìn thấy. Thế là ông lao ra chửi và đuổi, cả đoàn phim nghển cổ lên nhìn khiến bà không có chỗ mà chui.
Nhưng điều đáng yêu là… dù bị buộc theo lệnh sếp đi giám sát đoàn phim thế thôi nhưng trong lòng thì bà rất mê kịch bản phim và luôn ngấm ngầm thông đồng và giả điếc cho những lần “vi phạm” của đoàn.
Khi bộ phim đi vào phần kết, chỉ còn một sequence duy nhất để hoàn thiện nữa thôi, đó là sequence chạy vòng quanh nước Mỹ. Lúc này thì tiền cũng đã hết bố nó rồi. Sherry đương nhiên nói rằng sẽ không thể thông qua bất cứ đồng nào cho cảnh quay này và cương quyết loại bỏ sequence này. Một lần nữa, Rob lại bảo: “Fuck the studio”, và Michelle, cũng lại giả vờ giả điếc và thông đồng với đoàn để quay bí mật không để sếp biết. Tiến độ quay rất gấp rút vì phải đi khắp nước Mỹ. Có ngày phải bay 2 lần tới hai bang khác nhau, mượn cả em trai của Tom làm diễn viên đóng thế quay nơi khác cho kịp thời gian. Quay được gần xong còn mỗi cảnh kinh điển cuối cùng thôi thì… Sherry phát hiện ra. Thế là xông chị lại tăng vọt lên trời. Mà cảnh chạy cuối này phải là cảnh chạy ở Monument Valley (Utah) hoành tráng thì mới chịu, giữa sa mạc bao la rộng lớn cùng đoàn extras hàng chục con người, vô cùng tốn kém. Chị nghẹn lời bảo thế mày quay đại ở cái góc sa mạc nào ở California được không? Ủa sao mà được ????, hãy nhìn vẻ đẹp của Monument Valley đi, làm sao mà lấy đại trứng cá chép để thay cho trứng cá hồi được? Robert lại bảo, bố tự bỏ tiền bố quay. Và chỉ riêng cái cảnh chạy cuối này thôi mà đạo diễn và diễn viên chính lại phải móc ra hơn nửa triệu đô để hoàn thiện!.
Và độ điên của đạo diễn nó chưa dừng tại đây. Tới giờ, sau khi quay xong là tới đoạn… hậu kỳ. Nhớ rằng lúc này là before digital, chưa có kỹ thuật công nghệ nhiều cho điện ảnh và khái niệm tấm màn xanh còn vô cùng mới mẻ. Bộ phim chẳng có người ngoài hành tinh, siêu anh hùng hay quái vật gì cả mà lại cần hơi bị nhiều kỹ xảo. Khi quay, Robert luôn quay theo kiểu… cứ quay đi rồi tính. “Fix it in post”. Nhưng mà có lẽ vì điên thế thì mới nảy sinh ra các giải pháp phục vụ cho cái điên của anh và sau đấy chúng lại thành cuộc cách mạng công nghệ cho hậu kỳ điện ảnh. Hình ảnh anh trung úy Dan bị mất đôi chân sử dụng tấm màn xanh được làm mượt và thật đến nỗi khi phim phát hành xong câu hỏi được hỏi nhiều nhất là Gary (diễn viên đóng vai Trung úy Dan) có mất chân thật không? Rồi những cảnh bắt tay bắt chân với các vị tổng thống, biểu diễn cùng Elvis… được làm nuột và đẹp tới mức bộ phim đã được đoạt giải Oscar cho phần kỹ xảo. Mà lúc này, mọi thử nghiệm này đều là còn ở thủa sơ khai và thí nghiệm. Thế nhưng Robert đã làm được bằng cái sự điên và niềm tin mãnh liệt của mình.
Với một budget thấp và phải tự bỏ tiền túi ra, vậy mà soundtrack của Forrest Gump lại là soundtrack được coi là đỉnh nhất trong mọi thời đại. Lý do là lúc đó khi dựng phim, ý tưởng của Rob là muốn feature được toàn bộ những bài hit kinh điển nhất của nước Mỹ và chỉ của người Mỹ ở trong phim. Nhưng mà… tiền đâu ra mà mua bản quyền? Sherry thì nhất định là không rồi. Thế là Rob nói với chú dựng, ông cứ ném hết những bài đấy vào phim cho tôi, cứ dựng xong ra cái bản nháp đi, rồi gửi cho họ, họ chịu ưng bản nào cũng là tốt rồi! Chú dựng thì lại thích quá, được mời như cởi tấm lòng, cứ toàn những bài hay nhất, high profile nhất chú ném vào, và kết quả là chú ném tới hơn 30 bài hát kinh điển vào một bộ phim, thử hỏi chứ… ai mà mua nổi cho đủ?
Ấy nhưng lần nữa, cuộc đời là một hộp sô cô la… khi sếp xem xong bản dựng đầu tiên, sếp đã khóc tu tu và thôi sếp… mua hết toàn bộ số nhạc đó luôn, thậm chí có bản còn được gửi tặng vì nhạc của họ vào phim khiến họ còn cảm thấy như là một vinh hạnh nữa đó. Kết quả dẫn tới là bộ phim “nghèo” mà lại có được soundtrack hoành tráng vĩ đại nhất trong tất cả các soundtrack phim từ trước tới giờ!
Và rồi…
Bộ phim sau đó đã đứng thứ ba về doanh thu trong lịch sử các phim ăn khách nhất thời bây giờ. Robert và Tom mỗi người bỏ túi hơn 60 triệu đô, bõ công đầu tư lúc ban đầu. Nhưng hơn cả, những cơn mưa giải thưởng danh giá nhất trút xuống. Lần thứ hai liên tiếp trong hai năm, Tom Hanks đoạt thêm giải Oscar (năm trước vì AIDS mà được Oscar cho “Philadelphia” thì năm nay vì ngớ ngẩn mà cũng lại được Oscar), có lẽ Tom Hank là người ngán nhận được giải Oscar nhất trong các diễn viên vì ông nhận được quá nhiều!
Forrest Gump ra đời, mang lại một cơn địa chấn trong lòng khán giả Mỹ và cả thế giới. Đó là bộ phim mà ai yêu vô cùng yêu mà ai không thích thì cũng… vô cùng không thích. Chúng kể lại cả một thời thanh xuân và cả một thời kỳ lịch sử đầy biến động của nước Mỹ, tất cả được thu gọn lại qua cuộc đời của một anh chàng Forrest Gump ngớ ngẩn. Yêu hay ghét nó, còn cả phụ thuộc vào thời điểm bạn xem nó. Như Tom Hanks từng nói trong lần kỉ niệm 25 năm tuổi của Forrest Gump: “Đó là một bộ phim điên rồ, độc nhất vô nhị không còn gì phải bàn cãi. Đó là một bộ phim mà những khoảnh khắc ý nghĩa nhất có hợp lý hay không đều phụ thuộc vào thời điểm bạn xem nó”. Câu chuyện của Forrest Gump nó phong phú tới mức mỗi một thời kỳ, một giai đoạn, mỗi người xem sẽ cảm thấy những thông điệp, quan điểm khác nhau, các thế hệ cũng cảm nhận khác nhau và lúc nào cũng luôn tìm ra được mọi điều thú vị hay ý nghĩa, cảm xúc trong từng câu nói, phân cảnh hay một khuôn hình của bộ phim.
Bộ phim mang đặc sệt chất Mỹ, văn hóa Mỹ, con người Mỹ, lịch sử Mỹ. Nhưng điều tài giỏi của biên kịch, người đạo diễn, người dựng phim và tất cả những ai làm ra bộ phim đó: đó là đã tóm gọn lại tất cả những yếu tố ấy trong cuộc đời một nhật vật, mà lại còn là một nhân vật khác người. Nhưng nó lại chạm đến trái tim và lòng yêu nước, kỉ niệm thanh xuân của biết bao nhiêu thế hệ đã trải qua những khoảng thời gian lịch sử ấy. Và điều tài giỏi hơn nữa, nó đem văn hóa, lịch sử, con người Mỹ ra cả thế giới, từ local ra universal, để ai cũng hiểu câu chuyện, chứ không phải chỉ là người Mỹ bạn mới hiểu được những câu chuyện và triết lý trong đó. Đó có thể nói chính là đỉnh cao của một nhà làm phim và không phải ai cũng có thể đủ tinh tế mà làm được!
Gary Sinise, diễn viên đóng vai Trung úy Dan bị cụt chân trong phim. Cho dù đã không đoạt được giải Oscar cho vai diễn của mình, nhưng vai diễn lại mang về cho ông những điều ý nghĩa còn hơn cả thế. Hiệp hội cựu chiến binh đã mời Gary tới diễn thuyết với mục đích ủng hộ, hỗ trợ và truyền cảm hứng cho những cựu chiến binh đã chiến đấu và hy sinh một phần cuộc đời và thân thể họ để bảo vệ tổ quốc. Buổi gặp gỡ đã xúc động và ý nghĩa đến nỗi từ sau đó ông đã lập ra Gary Sinise Foundation, quỹ ủng hộ những cựu chiến binh đã chiến đấu vì đất nước và mang lại rất nhiều sự giúp đỡ tích cực và tài chính lẫn tâm lý cho họ. Với Gary, đó là điều ý nghĩa nhất mà vai diễn đã mang lại cho cuộc đời ông!
Bộ phim này thành công được tới mức như vậy là do có sự tổng hòa của những tài năng kiệt xuất may mắn được tụ lại với nhau. Thiếu bất cứ một nhân tố gì cũng chưa chắc có thể làm ra được một tác phẩm xuất chúng như vậy. Nếu không phải là một biên kịch quá tài giỏi, hiểu biết, làm sao có thể cải tạo ra được một nhân vật thú vị tới như vậy? Nếu không phải những producers có lòng tin tuyệt đời và kiên trì cả chục năm trời kiên quyết tìm đường đi cho Forrest Gump thì làm sao bộ phim có cơ hội được quay? Nếu không phải một Tom Hanks quá tài năng, tinh tế thì làm sao mang đến một Forrest Gump kinh điển trong lịch sử điện ảnh tới như vậy? Nếu không phải là một đạo diễn vừa điên, vừa kiên quyết, vừa đầy tự tin để against all odds kiên quyết thực hiện được tới cùng ý tưởng của mình thì làm sao bộ phim có thể sẽ chỉn chu tới được mức như thế? Nếu không phải là những nhà dựng phim và kỹ xảo quá xuất sắc, sẵn sàng làm thử cái mới thì sao có ra được những thước phim lịch sử như vậy? Và cuối cùng, cả một đoàn phim cũng sẵn sàng điên theo đạo diễn và có lòng tin tuyệt đối với đạo diễn, thì bộ phim mới có thể hoàn thiện. Thiếu đi bất cứ những nhân tố gì đều khiến cho bộ phim khó lòng mà hoàn hảo. Thế nên một bộ phim vĩ đại vẫn phải từ những cá nhân và cả một tập thể xuất sắc kết hợp. Cá nhân xuất sắc là người có thể dẫn dắt được cả một tập thể đấy cùng những người bạn đồng hành tài giỏi và chung chí hướng với mình!
Mặc dù bộ phim gặp phải vô vàn khó khăn, nhưng dường như cách sắp xếp của vũ trụ là tạo ra những khó khăn ấy là để chọn lọc ra được những cá nhân xuất sắc ấy được đến bên nhau, và những chướng ngại vật chỉ để tăng thêm tính sáng tạo và sự quyết tâm để họ chứng minh bản thân và tài năng của họ được tỏa sáng.
Thế nên, câu chuyện về hành trình để Forrest Gump ra đời là một câu chuyện mà khiến tớ thấy xúc động vô cùng khi được nghe kể lại. Nó là một câu chuyện vô cùng inspiring, encouraging với những người đang trên bước đường sự nghiệp làm phim như mình. Ai những thủa ban đầu, trừ khi quá may mắn vì có điều kiện về kinh tế, mối quan hệ, cơ hội… mà sẽ chẳng phải trải qua những chuyện bị từ chối, bị nghi ngờ khả năng, bị bế tắc, bị đổ bể khi mong muốn được thực hiện những tác phẩm của mình. Nếu vẫn còn bị từ chối thì cũng chưa chắc là vì bạn quá kém, ý tưởng của bạn quá tệ, tác phẩm của bạn chưa quá hay, có thể là vì bạn vẫn chưa đủ may để gặp được người nhìn ra bạn, chưa may mắn để tìm được những người bạn đồng hành ưng ý với bạn. Làm phim là một nghề vất vả và phải rất kiên trì về ý chí, phụ thuộc vào may mắn, nên điều đáng sợ là nếu bị chột ý chí thì rất dễ buông xuôi. Đương nhiên nếu làm để tồn tại và để cho vui là một chuyện, nhưng làm phim vì bạn nghĩ bạn có khả năng, bạn muốn được kể lại những câu chuyện của mình bằng sự say mê và tài năng của mình, kiên trì theo đường đã chọn, tin vào bản thân mình, thì đó là một câu chuyện hoàn toàn khác, bạn sẽ rất sợ discouragement. Phải vững tin, tin vào bản thân mình, kiên trì, kiên trì, và kiên trì! Có thể vũ trụ sẽ có một kế hoạch dành riêng cho bạn!
Mọi sự thành công vĩ đại đều không phải lúc nào cũng là một con đường trải đầy hoa hồng!
Nếu một tác phẩm vĩ đại như Forrest Gump (và rất nhiều tác phẩm kinh điển khác như Home Alone, Pretty Woman, Back to the future, the God Father…) đều đã từng bị xếp xó, bị từ chối, bị nghi ngờ, bị từng bỏ quên… thì cuộc đời này chắc chắn sẽ luôn có cơ hội cho bất kỳ ai, chỉ là bạn sẽ phải kiên trì và chờ… may mắn thôi, nothing is the end of the world!
Ảnh: Cảnh chạy cuối của Forrest Gump ở Monument Valley, Utah, tốn tới hơi nửa triệu đô của đạo diễn Robert Zemekis và Tom Hanks.
Bổ sung nguồn thông tin: Thông tin của câu chuyện hậu trường phim là từ series phim tài liệu “The movies that made us” về những bộ phim Mỹ thanh xuân kinh điển 7x,8x, 9x trên Netflix mọi người nhé!

#473: THE GOOD DOCTOR – Người tự kỷ, cũng biết yêu và được yêu!

Bình luận nhatky review phim
#473: THE GOOD DOCTOR – Người tự kỷ, cũng biết yêu và được yêu!

THE GOOD DOCTOR – Người tự kỷ, cũng biết yêu và được yêu!

Choáng với thành tích của nam diễn viên luôn thủ vai thiên tài

Từ bữa Queen’s Gambit đến giờ thì mới có bộ thứ hai ngồi cày cuốc tới sáng để xem như vậy. Thực ra phim hay thì nhiều nhưng mà đang muốn dành bớt thời gian để dựng xong một đống dự án nên rất giả vờ hạn chế coi như không biết mấy cái phim nó cứ khêu gợi trước mắt (vì “giả vờ” nên là đầu nói không xem đâu nhưng tay vẫn mở Netflix ra đó =))).

Thấy Netflix nó cứ dí cái tên phim “The Good Doctor” vào mặt mình nhưng thấy phim Hàn nên không xem, hông phải kỳ thị chi cả mà nếu phim Hàn mà nói tiếng Hàn thì không vừa xem vừa… làm việc khác được =)). Còn phim có lồng tiếng Anh hay nói tiếng Anh thì còn vừa làm vừa nghe được (tại có mấy cái màn hình lận ????). Xong bữa lại thấy xuất hiện thêm “The Good Doctor” bản nữa mà không phải Hàn, lần này nó cho nặng đô hơn để dụ mình bằng được bằng cách trích đoạn mở đầu phim mà chỉ vì trót ngưng giữa hiệp dựng ngẩng mặt lên uống nước thôi mà xem thấy… thế là trời hỡi rụng bông hoa gạo dính luôn ngải xem, rồi ngồi dí với cái màn hình từ đó đến giờ không kịp làm tiếp dự án đang dựng dang dở (mà phải mãi tự mình tét mông mình mới khởi động được). Tức ghê là tức, tức vô cùng cực kỳ rất!

Nói chung là phim với mỗi người hay hay dở đểu rất là subjective. Ngoài phụ thuộc vào gu, thời điểm xem, nó còn liên quan rất nhiều đến trải nghiệm cá nhân, có những phim mà khán giả xem xong thấy được một phần ký ức trong đó hay câu chuyện của mình trong đó, thế nên họ sẽ say mê bộ phim đó hơn những người khác.

Tuy nhiên, trước tiên phải nói về cái gọi là… vì sao một diễn viên hay có thể khiến cho bộ phim hấp dẫn và làm cho người ta xúc động đến thế. Diễn viên hay hay dở đôi lúc cũng khó mà định nghĩa bằng miêu tả rõ ràng vì còn phụ thuộc nhiều yếu tố, nhưng diễn viên mà có duyên, “charming”, thì thực sự chỉ cần một cái ánh mắt của họ thôi cũng làm cho khán giả thấy rung động mãnh liệt thì chẳng cần phải nói gì nhiều. Đó chắc chắn là một diễn viên quá giỏi! Thế nên mới bảo, cái phim này mình bị dụ chỉ vì cái intro có ánh mắt làm người ta vừa xem đã bị chết chìm trong đấy.

Thực ra thì khi bắt đầu xem, vì cái ánh mắt nam chính đấy mà tò mò phải xem ngay (và tớ thì đặc biệt thích những phim về thiên tài, trí thông minh, superpower), lúc xem một lúc thì hơi bị khó chịu vì có một cảm giác thì đó nó cứ… sai sai. Ngoài sự duyên dáng của nam chính ra thì khi bắt đầu xuất hiện các vai phụ có một cảm giác đang rớt vào một phim phong cách soap drama kiểu Mexico lai Mỹ và câu chuyện mở đầu khá cliché, tức là một người tài giỏi mà kỳ lạ thì sẽ phài trải qua rất nhiều chướng ngại vật thì mới được chứng minh năng lực. Mấy anh bác sĩ đủ da màu, Mexico, vai u thịt bắp cao ráo dáng mẫu thì y chang mấy phim dài kỳ chỉ đặc biệt dành riêng cho các bà nội trợ. Tình tiết có nhiều sự ngẫu nhiên vô lý rất pha phong cách Hàn Xẻng và thỉnh thoảng chèn một quả slow motion với nhạc sến đệm vào xem thấy… bực mình. Nhưng kỳ lạ là không ngưng xem được vì cảm giác đúng kiểu tất cả chỉ làm nền để cho khán giả chờ đợi được sự xuất hiện của nam chính. Mà mỗi lần anh í xuất hiện thì là lại chống cằm.. để ngắm. Thật mấy khi enjoy được những màn diễn xuất đỉnh cao như thế này, sự duyên dáng ấy không biết miêu tả bằng gì cho hết ahihi!

Khi xem đến intro của tập 2 và hiện ra dòng giới thiệu: “Dựa trên bản gốc của Hàn” thì cuối cùng mình đã hiểu ra cái sai sai thấy bữa giờ nó là gì. Hóa ra bản này là bản remake từ bản The Good Doctor của Hàn nó dụ mình nãy giờ. Tò mò coi thử một chút bản Hàn thì xong thấy… chán hẳn. Trước giờ chưa bao giờ phủ nhận là Hàn có nhiều kịch bản rất hay nhưng phong cách diễn xuất truyền hình kiểu Hàn thì rất mệt mỏi và không hợp gu của tớ, nhất là lúc mấy em gái mà ngồi nói cứ gào thết lên nhâu nhẩu còn mấy anh trai thì cứ cắm cảu xong tay chân đập đầu người khác mắt trợn ngược lên là ôi thôi sợ lắm!

Được biết Producer của phim là anh Daniel Kim đã từng produced bộ Lost và Hawii Five O đều là những bộ thành công đình đám của Mỹ, anh là người Mỹ gốc Hàn. Nên cũng không có gì ngạc nhiên khi nó là một remake của Hàn. Nhưng may mắn là càng về sau thì phim càng ngày càng đỡ hơn và có vẻ như thoát hẳn gần hết không còn gì là Hàn. Từ lúc đó xem dễ chịu hẳn hơn. Mà có Hàn hay không thì chỉ cần một anh diễn viên như nam chính thế này thì cũng ngồi xem cho hết. Diễn viên hay đôi khi chấp hết tất cả là đây!

Cũng đang thời dịch chắc phần lớn bác sĩ còn đang đi chống dịch nên không có dịp xem phim này chứ mà xem chắc trèo lên cái đầu TV đòi bẻ TV vì tức quá. Các bác sĩ trong phim ai cũng tài giỏi xuất chúng toàn diện, bệnh gì cũng mổ, từ não cho đến lục phủ ngũ tạng cho đến tận chân, từ cắt dây thần kinh cho đến cắt tinh hoàn hay 2 giây nắn xong khớp hàm, chỉ cần bác sĩ đẹp trai là mổ được hết. Mỗi lần nam chính mà tư duy chẩn đoán về bệnh của bệnh nhân là bắt đầu các hằng đẳng thức chạy 3D vèo vèo, hình ảnh các dây thần kinh loằng ngoằng như mê trận, các từ vựng bay ngang bay dọc… nhưng mà khán giả chẳng mấy ai bận tâm để ý những thứ đó vì có hiểu cái đếch gì đâu mà hiểu, biên kịch và đội 3D cũng chắc gì hiểu, nhưng cái đó không quan trọng, vì mỗi lần sự tư duy trí tuệ ấy hiện ra là khán giả lại ngất ngây với khuôn mặt ngây ngô và đôi mắt xanh biếc đang tập trung suy nghĩ của bác sĩ Shaun. Chỉ nhìn anh ấy ngước mắt lên trời suy nghĩ thôi mà tym cũng rớt ra ngoài!

Tuy rằng cậu bác sĩ Shaun trong phim là một thiên tài và nhìn bệnh với một trí tuệ siêu việt để đoán bệnh nhanh chóng nhưng mà với một người Việt Nam như mình thì chỉ phục vì bác sĩ… diễn hay quá thôi. Trong phim thì chuyên môn đỉnh cao và hấp dẫn vậy chứ mình thì thấy là cái này phải gọi bác sĩ Việt Nam bằng cụ. Bác sĩ Việt Nam thì chẳng cần mắt xanh biếc với hằng hà bất đẳng thức công thức tính toán làm gì cho mệt. Bệnh nhân tới trước cửa gãi mông sờ má hắt xì là bác biết được bệnh luôn và chẳng mấy khi đoán sai. Đơn giản ở bển mỗi lần đi chữa bệnh thì phải hẹn trước 2 thập kỷ, chạy 1000 cái tests lúc lòi được kết quả thì cũng hết bệnh hoặc chết bố nó rồi. Còn ở Việt Nam, bệnh nhân thích là nhích, hắt xì là đã phải gặp bác sĩ, bác sĩ khám nhiều tới mức nhìn mặt bệnh nhân đôi khi cũng biết luôn tên bệnh rồi :)).

Xem phim thì mình thắc mắc là không biết dàn cast phụ diễn không đến nỗi hay vì Freddie Highmore diễn quá hay và quá xuất chúng nên ai diễn cạnh Freddie cũng thành mờ nhạt. Nếu bạn muốn hiểu một diễn viên mà chỉ ánh mắt cũng làm người ta tan chảy là như thế nào thì cứ bật phim lên mà xem sẽ hiểu luôn. Khi xem thì tớ thấy có hai diễn viên diễn trội hẳn ngoài vài bác sĩ Shaun thì còn có cô bác sĩ Claire diễn cũng rất hay và chân thật. Tớ cứ có cảm giác trình độ của họ vượt quá những người còn lại. Sau google thì phát hiện ra đó là hai diễn viên… người Anh. Người Anh giả giọng Mỹ. Thế là mình lại phải gật gù: “No wonder why…”. Diễn viên Mỹ thì có this có that nhưng quả thật mấy diễn viên Anh ở mức độ chung thì tớ đều phải công nhận họ diễn thực sự đỉnh và rất đồng đều. Trong một phim Mỹ thường hay có diễn viên tốt diễn viên dở nhưng xem mấy phim Anh thì kể cả diễn viên phụ nhất họ diễn cũng rất hay. Hmm, quả thật cái gì cũng có lý do của nó… Tớ vẫn nghĩ Producer cast vai bác sĩ Shaun này có dựa trên hình mẫu của Sheldon trong Big Bang Theory (tức là cả về phần ngoại hình chắc có chun chút liên quan).

Freddie Highmore rõ ràng không phải là một anh mặt mũi góc cạnh cao ráo cơ bắp 6 múi nhưng mà ánh mắt sâu biếc ấy, cái khuôn mặt ngây thơ ấy, sự tức giận và hờn dỗi ấy thì vô cùng sexy và quyến rũ. Sự xuất sắc của Freddie khi đóng vai người bác sĩ tự kỷ ấy nó khiến mọi người không chỉ khâm phục vì tài năng tinh tế, mà vì nó chân thật khi nó chạm đến những khán giả có những trải nghiệm cá nhân với người tự kỷ hoặc… gần như vậy.

Đúng vậy, bộ phim đã chạm đến cảm xúc rất quyết liệt của tớ. Vì nó gợi nhớ lại cho tớ cả một trời ký ức và những kỉ niệm đẹp với bạn trai cũ của mình. Tớ từng có một anh bạn trai người Mỹ gốc Nhật, một nhà khoa học kiêm một nghệ sĩ chơi đàn và lĩnh vực nào anh ấy cũng xuất sắc. Thời gian đầu quen nhau cũng khá khó khăn vì chẳng bao giờ thấy anh ấy chủ động nói chuyện, mặc dù ai cũng biết anh ấy rất thông minh và tài năng và rất… đẹp trai. Đó là một người mà bạn nghĩ rằng họ sẽ chẳng để ý đến mình, rất hay xấu hổ, rất khó nói chuyện và có thì chỉ là mình ngồi nói nhưng họ sẽ chẳng mấy khi nói lại nhưng lại có một sự gì đó rất… quyến rũ khó cưỡng lại. Điều kỳ lạ là cho dù họ rất “nhạt”, rất khó nói chuyện, rất khó hiểu, nhưng mà có rất nhiều người muốn làm bạn với họ, và với một số chị em phụ nữ, nhất là tính cách hơi mạnh mẽ một chút, thì lại thấy những người như vậy có điều gì đó rất duyên, rất bí ẩn, vừa muốn gần, vừa muốn được quan tâm mà lại vừa… ghét vì không được quan tâm lại. Cái cảm giác này Freddie làm tốt nhân vật của mình đến nỗi khán giả xem phim cho dù có chưa gặp những người như vậy cũng sẽ vẫn hiểu được luôn những điều tớ vừa nói!

Lúc đó, mình cũng là một trong những cô như thế, từng nghĩ mình phải làm bạn bằng được, mình… thích mấy người như vậy, nó ít nhiều vừa giống vừa khác với cá tính của mình. Tớ là một người khá thích đi đây đó, tò mò về mọi thứ, thỉnh thoảng thích gặp người này người kia nhưng lại sợ ồn ào, sợ đông mối quan hệ và chỉ thích một anh người yêu là của riêng mình mà thôi ????.

Khi xem the Good Doctor, những đoạn miêu tả mối quan hệ của bác sĩ Shaun và cô hàng xóm Lea đã nhiều lần làm tớ suýt khóc và động lòng vì những kỉ niệm cũ. Chuyến đi của cô Lea dẫn Shaun đi “hận đời” để trải nghiệm những điều thật khác hay cái dáng cực kỳ awkward anh Shaun cho cô Lea ôm lần đầu tiên giống y chang như câu chuyện của tớ vậy, Sao cái sự ngại ngùng cũng giống, cách nói chuyện cũng giống, cái sự lúng túng cũng giống, cái sự tức giận cũng giống… nó giống đến nghẹt thở luôn đó, cảm giác như họ đang làm về câu chuyện của mình.

Chỉ sau 1 năm quen nhau tớ mới hiểu dần được rằng anh ấy có chứng Asperger, một dạng tự kỷ nhưng ở cấp độ nhẹ và ở dạng thông minh bất thường (nhiều thiên tài như Einstein, Van Gogh cũng Asperger đấy). Bác sĩ Shaun ở trong phim này theo như tớ cảm nhận là dựa trên tính cách của một người Asperger dạng thiên tài. Hồi đó còn suốt ngày đi tìm hiểu văn hóa Nhật và thấy bọn trai Nhật cũng… kỳ thật, vẫn nghĩ kiểu đàn ông Nhật (tuy rằng đã rất Mỹ hóa rồi) nó là một loại quốc tính như vậy. Nhưng về sau khi tìm hiểu nhiều hơn về Asperger và khi gia đình tiết lộ thì mình đã hiểu hơn về bạn trai của mình, và mối quan hệ cũng có rất nhiều thay đổi. Thay đổi ở đây không chỉ là mối quan hệ giữa hai người, mà còn là thay đổi rất nhiều điều trong tư duy cuộc sống.

Những người bị Asperger họ rất thông minh, có sự tập trung cực khủng khiếp (nhờ thế nên chắc thiên tài á), họ cũng có rất nhiều tình cảm nhưng họ có logic định nghĩa về tình cảm theo kiểu của riêng họ, đôi lúc họ không hiểu được vì sao người khác lại giận, lại vui, vì sao thiên hạ không hài lòng, và họ cũng không biết cách thể hiện cảm xúc bên trong của họ ra ngoài như thế nào, hoặc có người thì không kiểm soát được cảm xúc của mình! Nhưng không có nghĩa là bên trong họ không có nhiều tình cảm!

Trong phim, bác sĩ Glassman, người cưu mang Shaun từ nhỏ và dẫn dắt anh trở thành một bác sĩ thiên tài. Ông là một bác sĩ về thần kinh học và ít nhiều rất hiểu về tính cách tự kỷ của Shaun vì đã theo cậu từ bé đến lớn, nhưng ông lại mắc một sai lầm nghiêm trọng khi quá lo lắng và bao bọc cho Shaun và nghĩ rằng điều đó là tốt cho cậu ấy. Sự quan tâm thái quá đã khiến cho Shaun phải bỏ chạy: Đó là điển hình của :“too much love will kill you”. Hồi đó tớ cũng thấy bạn trai mình kỳ ghê, sao chẳng bao giờ nhắn nói nhớ mình, hỏi thăm mình. Cả tháng mà ở xa chắc chắn được 1 cái tin hỏi thăm và trả lời nhát gừng, mà toàn phải là mình hỏi thăm suốt. Mình cứ chủ động đòi hỏi điều này điều nọ giống như một người bạn trai bình thường khác và rất quan tâm nếu anh không vui, anh có gì buồn, mà không nhận ra có lúc sự quan tâm của mình làm anh ấy bị áp lực. Nhưng từ khi hiểu một chút về Asperger, mối quan hệ thay đổi. Mình không còn buồn nếu anh ấy không nhắn tin, không giận khi hỏi thăm không thấy anh ấy trả lời, không ngại khi bạn bè mình gặp anh chỉ cười và ít khi bắt chuyện lại. Nhớ hồi đó mình đem anh về Việt Nam bạn xúm vào khen đẹp trai mà ít nói thế, còn bố mẹ thì hụt hẫng vì sao thấy “thằng rể tương lai” này chẳng thân thiện gì cả. Mình chỉ bảo, tại anh hiền thôi mà!

Có thể bạn nghĩ rằng mối quan hệ như thế thì buồn chán lắm. Nhưng hóa ra không hề, nếu nói chân thành thì có lẽ đó là một trong những mối quan hệ bình yên, dễ chịu, ngọt ngào và cả bền lâu nhất mà tớ từng có. Tớ học được cách tôn trọng cảm xúc của người khác và cách thể hiện tình cảm của mỗi người sẽ không giống nhau hay như mình mong muốn và sẽ biết chấp nhận điều đó. Anh ấy chẳng bao giờ sẽ nói: “Ủa kem hết rồi em muốn anh đi mua không?” Mà sẽ lẳng lặng đi mua về dù là 12h đêm kem vừa hết và biết chắc tớ sẽ rất hay ăn vào giờ đó, và anh sẽ mua chính xác loại kem tớ thích nhất. Nếu tớ ngủ lăn lóc không dậy nổi mà chiều đó có một công việc quan trọng, chắc chắn anh ấy đã tự tìm điện thoại để sạc cho tớ đầy đủ, kể cả cục sạc dự phòng. Biết tớ hay quên anh ấy sẽ luôn đặt những thứ quan trọng đấy ở chỗ dễ nhìn nhất để tớ ra khỏi nhà có nhớ mà cầm đi. Mặc dù chẳng bao giờ nói lời yêu thương sến súa nhưng mà nếu bỗng dưng nhận được cái tin nhắn: “I miss you”, là tớ hiểu rằng lúc đó anh ấy đang thực sự rất nhớ mình và tình cảm ấy chẳng kém mãnh liệt hơn bất cứ một anh người yêu nào của ai khác trên thế gian này. Thế giới của tớ làm nhiều việc khá ồn ào và tớ thích đi lang thang. Thế giới của anh ấy tĩnh lặng hơn rất nhiều, chỉ có khoa học và âm nhạc. Nhưng khi bọn tớ nhập vào với nhau nó lại thành một mối quan hệ thú vị. Tớ hay dụ anh làm một số điều “why not” và vượt ra khỏi bản thân và suy nghĩ của mình (giống cô Lea với Shaun vậy) và đôi lúc khiến anh ấy rất thích thú vì được vượt ra khỏi cái comfort zone của mình. Còn anh cho tớ một thế giới rất tĩnh lặng, đầy yên tâm và bình yên. Tớ chẳng bao giờ phải phiền lòng vì giờ này người yêu mình đang ở xa đang đi với ai, có cặp kè với ai không, đang làm gì sau lưng mình không… ! Tớ nhận ra tớ rất cần một anh người yêu như vậy. Thế giới ngoài kia kia ồn ào quá rồi, về với một anh người yêu lặng yên, dịu dàng, chân thành và.. ít nói. Đó là một điều thật tuyệt vời!

Nhưng cũng giống như bác sĩ Glassman và những người xung quanh của Shaun. Cho dù đều rất yêu thương Shaun và luôn lo sợ Shaun sẽ cô đơn, nếu cứ cố tìm cách để được ở bên cạnh họ và để được họ quan tâm hay để được quan tâm đến họ, đó sẽ là sai lầm. Tới một lúc nào đó, người ta sẽ hiểu những người như Shaun, như anh người yêu tớ, hay cả như Einstein hay Van Gogh (ủa 0 cố tình toàn khoe thiên tài tôi tại toàn biết mấy người ấy à ????). Cách tốt nhất để họ hạnh phúc và thể hiện tình yêu chân thành với họ đó là để cho họ sống một mình và là họ. Gồng mình lên để hiểu người khác và phải làm hài lòng người khác đã là một gánh nặng tâm lý rất mệt mỏi đối với họ. Hãy cứ lặng yên và để họ sống trong chính thế giới của mình. “If you love him, just let him go”. Tới một lúc nào đó, không phải vì bạn không còn yêu người ta nữa, hay là người ta không có yêu bạn nữa, nhưng để cho họ ra đi lại là cách tốt nhất. Bạn cũng đừng nghĩ rằng ồ sao buồn thế? Không, không buồn đâu, mỗi người sinh ra họ có những tính cách của riêng họ rồi, được sống là chính mình sẽ là điều hạnh phúc nhất!

Mối quan hệ kéo dài, rất dễ chịu (với tớ), gia đình anh ấy thì vô cùng tuyệt vời. Nhưng mà tới lúc phải buông tay thì vẫn phải buông tay, có những điều mà người ngoài sẽ không thể nào hiểu được hết. Thế nên khi xem Freddie diễn vai bác sĩ Shaun và trừ hết những tình tiết thậm xưng cool ngầu ra, thì có rất nhiều điều rất chân thành, gợi nhớ rất nhiều cảm xúc có thật đã trải qua. Có lẽ một vai diễn thành công và để đời thì chỉ cần chạm được đến đúng cảm xúc của khán giả một cách thân thực như thế là đã là sự nghiệp đã đủ để thỏa mãn. Chưa kể, tớ không chỉ là một khán giả, tớ còn là một người làm phim, sự cảm nhận còn khó tính gấp nhiều lần!

Một trong những thứ mà tớ khá thích ở The Good Doctor, đó là ngoại trừ những tình tiết khá bốc phét trong phim (which is fine – it’s a movie), thì cách xây dựng về thiên tài cũng rất “human”, không lúc nào cũng cứu được cả thế giới như Superman hay luôn bách chiến bách thắng như Queen’s gambit. Đó là thiên tài cũng mắc sai lầm, cũng biết chấp nhận lỗi sai của mình, cho dù có khác người đến mấy cũng vẫn là… con người. Tớ cũng thích cách nhân vật trong phim được xây dựng không mưu mô xảo quyệt hay đấu đá nhau mệt mỏi. Sự hấp dẫn của câu chuyện đến từ những bài học cuộc sống giữa con người với con người, học hỏi từ những lỗi lầm và cùng nhận ra những cách đúng để yêu thương nhau. Người tự kỷ, cũng biết yêu và được yêu!

Lâu rồi mới xem một phim mà đêm về nằm mơ tới anh nam chính như thế chứ. Hihi. Phim này có thể nhiều người thích nhiều người không, có những câu chuyện về y khoa có thể bạn đã từng trải qua khi tới bệnh viện sẽ khiến bạn phải xúc động. Còn riêng với tớ thì với tư cách là một người làm phim, tớ ngưỡng mộ diễn xuất của nam diễn viên chính, sự dẫn dắt câu chuyện hấp dẫn khiến khán giả không thể ngừng xem. Còn với tư cách là một khán giả, thì nó gợi cho tớ rất nhiều cảm xúc chân thành về những kỉ niệm mà mình đã trải qua và đương nhiên là do… mê trai rồi ahihi.

Tớ không chắc tớ sẽ cày hết cả bộ, có khi xem 1,2 seasons là thôi vì còn phải… làm việc khác. Nhưng đôi khi xem thấy nó hay và ngưng ở đó là đủ. Với tính cách nhân vật này mà khai thác lâu mà không nhiều thay đổi cũng dễ dẫn tới mệt mỏi và căng thẳng. Cũng chỉ cần xem một bộ phim nào đó cho dù ngắn, mà mang đến thật nhiều cung bậc cảm xúc và say mê nhân vật chính thế là… đủ vui rồi!

Cơ mà, bác sĩ trong phim hay vậy, bệnh gì cũng chữa. Nên đang chờ season nào có Covid bác sĩ mổ bay được cả Covid là chắc chắn tớ sẽ xem =)).

Xem một số video phỏng vấn Freddie Highmore ngoài đời. Thấy vẫn duyên dáng và thông minh ghê gớm, lại rất khiêm tốn cho dù nói được cả 5 thứ tiếng. Có lẽ chắc người ta cũng phải tố chất bên trong thế nào thì họ mới ra được vai diễn của họ như thế. Thế là lại càng yêu hơn, khổ ghê!

Thôi, coi như cho mấy ngày để nhớ về người yêu cũ. Nhưng không buồn, chỉ xúc động thôi!

Vì nhiều tình tiết kỹ thuật trong phim đều tỏ ra nguy hiểm, từ chuyên môn cứ xoắn xuýt vào nhau nghe bập bùng như lửa trại cháy đêm khuya. Nên lần đầu tiên một phim nói tiếng Anh mà mình phải chuyển qua sub Việt, mà ngồi xem sub Việt được 10 phút vẫn… chẳng hiểu cái mẹ gì thế nên lại chuyển lại tiếng Anh mới thấy yên tâm. Người mà bilingual song ngữ như tớ bị một chứng OCD đó là rất sợ bị nghe thấy… dịch sai nghĩa. Hai ngôn ngữ của tớ là song song, khi nghe tiếng Anh thì hiểu theo đúng chính chất ngôn ngữ và văn hóa của tiếng Anh còn khi sang Việt là chỉ Việt chứ không tư duy Việt qua Anh và ngược lại. À thực ra tư duy từ Việt sang Anh thì tớ có thỉnh thoảng vì có một số từ qua tiếng Anh biểu đạt dễ dàng hơn. Tiếng Anh nói một đằng mà dịch ra tiếng Việt một nẻo là tớ hay bị ức chế =)). Đứng lo, nó chỉ là một dạng OCD thôi tớ không làm hại ai đâu :)).

Tớ thì review phim vì cảm xúc chứ không vì mục đích quảng cáo hay kêu ai cũng xem đi xem đi hay lắm, vì tớ thấy hay chắc gì các bạn thấy hay.

Nhưng dù sao thì tớ nghĩ rằng… sẽ nhiều bạn thích phim này đấy. Tranh thủ dịch mà cày đi các bạn hihi!

P/S: À còn 1 ý kiến nữa, không thích cái tên phim “The Good Doctor”, chắc vì lấy từ tên bản dịch gốc tiếng Hàn, nhưng nghe nó bị nhạt quá. Nếu 0 phải vì đoạn intro phim quá hay như thế thì cái tên này là không click xem rồi đó :)).

#471: Ăn mặn hay ăn chay?

Bình luận Life style

Nhân tiện xem xong phim tài liệu “What the health”. Nên quyết định là phải viết bài này!

 

Ăn chay hay là ăn mặn?

 

Ah… câu hỏi này dễ gây oánh  nhau ghê :))

 

P/S: Một bài viết rất dài, không chắc ai đọc cũng hiểu hết nhưng mà hãy cứ đọc hết trước khi có bất cứ ý kiến gì phản hồi. Và không tiếp bất kỳ ai hiếu chiến về một chế độ ăn uống nào cụ thể!

 

(Nhưng mà thực ra đôi lúc tôi nghĩ người ta thích cãi nhau vì mỗi người có những niềm tin bất diệt của riêng mình chứ cũng chưa chắc là vì nó dựa trên facts hay knowledge). Quan điểm của tôi thì… chế độ ăn của mỗi người cũng giống như quan điểm, không có quan điểm nào hài lòng tất cả mọi người thì cũng không có chế độ ăn nào áp dụng được với tất cả mọi người!

 

Có một sự kiện thế này. Một cô bạn gửi cho tôi một cuốn sách của một tín đồ về thực dưỡng cho đọc và tôi có đưa cuốn đó cho mẹ. Mẹ đọc say mê, rồi một ngày tới bữa ăn cơm, mẹ tuyên bố: “Sau lỡ có bệnh gì mẹ sẽ không đi chữa tây y, sẽ cứ để tự nhiên và theo chế độ ăn uống thôi”. Nghe mẹ tuyên bố xong thì cả nhà nhìn nhau giật mình một chút. Và phải nói rằng sách vở hay kiến thức gì mà cứ để bị người ta đọc hay xem xong mà thành “tín đồ” một cách mù quáng thì quả thật đó là điều nguy hiểm!

 

Trên Netflix có một phim tài liệu độc lập tên là: “What the health”. Lý do mình  xem vì rất muốn tìm hiểu nhiều góc và nhiều kiến thức về sức khỏe, đặc biệt là về ung thư, tiểu đường.

 

  1. Ăn nhiều thịt thật là tai hại và những sự giả dối..

 

Bộ phim mở đầu khá hay khi giải thích về các nguyên nhân khiến nhiều người bị tiểu đường, ung thư, mỡ máu, đột quỵ… những căn bệnh đáng sợ mà tỉ lệ người mắc ngày càng cao năm qua năm và nó có thể xảy đến với tất cả mọi người. Quả thật, chế độ ăn uống, sinh hoạt ngày càng dễ dãi, vô tội vạ cùng sự ô nhiễm môi trường, không khí, khiến cho con người ngày càng khó kiểm soát được các nguy cơ bệnh tật, đặc biệt là những bệnh nan y mà y học vẫn chưa tìm ra được những biện pháp chữa bệnh tối ưu.

 

Một trong những nguyên nhân lớn nhất cho việc mắc những căn bệnh nan y trên, đó là việc tiêu thụ quá nhiều thịt và sản phẩm làm từ động vật. Những quảng cáo chảy nước miếng về những miếng cheese chảy thơm vàng trên những lát thịt hamburger, những ly sữa phát triển chiều cao và trí thông minh… đó là hình ảnh có thể coi là các món ăn điển hình và truyền thống của phương tây, điển hình ở đây là người Mỹ. Thế nên tỉ lệ bệnh béo phì và tiểu đường của người Mỹ chắc là đứng đầu thế giới. Bộ phim dẫn dắt dần người xem tới những mặt tối tăm của việc ăn thịt, sản phẩm từ động vật và cả một nền kinh tế tiêu thụ sản phẩm động vật phía sau. Thật kỳ lạ khi rất nhiều nghiên cứu đã cho thấy sự nguy hại của việc ăn các thịt đỏ, sữa, phô mai… đã khiến gây ra hoặc tăng tỉ lệ ung thư hoặc tiểu đường nhưng trên các trang web của các tổ chức, hiệp hội, học viện lớn nhất của nước Mỹ về chống ung thư, tiểu đường, ung thư vú… lại có rất nhiều những thực đơn khuyến khích chế biến các món ăn làm từ những thực phẩm này. Tác giả bộ phim đã gọi điện lên các tổ chức này cũng như đến tận nơi để xin được phỏng vấn về lý do tại sao thì đều bị từ chối tiếp chuyện và thậm chí bị đuổi về.

 

Cuối cùng anh ấy đã research ra một bí mật đáng sợ giải thích cho những điều phi lý như vậy.  Đó là tất cả những tổ chức, hiệp hội này đều được tài trợ bởi những hãng sản xuất sản phẩm từ động vật lớn nhất, các hãng ăn nhanh, các Big Pharmas (sản xuất thuốc). Rốt cuộc thì, người ta ra rả nói cho bạn về sự nguy hại của ung thư, tiểu đường… nhưng bên cạnh đấy thì vẫn khuyến khích bạn ăn uống những chế độ ăn uống nguy hại với những thực phẩm còn tăng khả năng bị bệnh lên nhiều lần chứ chưa nói tới trị bệnh. Bởi vì cuối cùng thì ta chợt hiểu tất cả chỉ là giả dối, tiền vẫn là thứ quyết định cho mọi thứ trên đời này, rồi chắc phải vài tầng nữa mới tới vấn đề đạo đức.

 

Rất nhiều bệnh nhân như tiểu đường, gout.. mỗi lần đi bác sĩ là mang về nhà một vựa thuốc. Và họ được bác sĩ nói rằng họ sẽ phải uống thuốc cả đời. Với một rổ thuốc mỗi ngày như vậy, rồi không biết cơ quan nội tạng nào chịu nổi lâu? Chưa chết vì tiểu đường có khi đã chết vì loét dạ dày, suy thận.. Câu hỏi đặt ra là… có thực sự phải cần tới từng đấy thuốc hay không hay chỉ là chiêu trò của ngành y để khiến cho con người sẽ mãi bị lệ thuộc vào thuốc? Hay ta có thể tự cứu ta, bằng những chế độ ăn uống hạn chế tối đa từ thịt và sản phẩm động vật? (Đặt vấn đề của bộ phim)

 

Bên cạnh việc tiêu thụ quá nhiều đạm từ các sản phẩm từ động vật gây hại tới sức khỏe người ăn, nó còn là vấn đề dịch bệnh, thuốc kháng sinh tiêm vào gia súc và sự ô nhiễm môi trường khủng khiếp từ những trang trại chăn nuôi.

 

Quả thật không thể quên được những ngày đi roadtrips mà tình cờ đi qua những trang trại chăn nuôi động vật lớn thì dù cái xe ô tô có kín đến mấy cũng phải vừa lái thật nhanh vừa nín thở vì mùi quá khủng khiếp. Những con vật nhung nhúc nhau kín những nông trang rộng lớn. Mỗi lần như vậy thấy nhói lòng ghê gớm, thấy nhói lòng vì nghĩ chúng được nuôi rồi cũng chỉ để làm thịt. Nhói lòng vì những con người phải lao động trong một môi trường khủng khiếp như vậy, nhói lòng vì những người dân phải sống ở quanh đấy họ sẽ phải chịu đựng như thế nào, và vì chắc chắn quá nghèo mà không thể đi đâu khác. Nhói lòng vì biết chắc chắn là đất đai không khí sẽ bị vô cùng ô nhiễm…

 

Bộ phim dẫn dắt người xem đầy thuyết phục về những thực trạng đáng sợ của việc sử dụng quá nhiều thịt và sản phẩm từ động vật cùng những hậu quả của nó gây ra, từ sức khỏe con người, cho đến vấn đề môi trường và đạo đức…

 

… cho đến khi nó dẫn sang nửa đoạn sau của phim…

 

Tôi hoàn toàn đồng ý với những kiến thức và những luận điểm của nửa đầu phim khi nó đưa ra những điều đáng sợ của việc tiêu thụ thịt và sự nguy hại của nó với các tác động của đời sống con người. Việc ăn quá nhiều thịt ít rau, nội bị táo bón với trĩ ngồi xuống còn thốn chứ chưa nói gì tới béo phì tiểu đường ung thư.

 

Tuy nhiên, đáng buồn là khi bộ phim dẫn dắt con người đi tìm “giải pháp” cho những vấn đề nó đưa ra thì nó làm cho những người xem mà có chút kiến thức như tôi về thế giới động vật và thiên nhiên thấy bị “lost” và bắt đầu cảm thấy có sự bức xúc. Tôi nói điều này không chỉ là ở việc quan điểm, mà còn là một sự rút kinh nghiệm với tư cách là một người làm phim. Nếu muốn một bộ phim thuyết phục được người xem từ đầu đến cuối, thì luận điểm và kiến thức phải rất vững và cách dẫn dắt phải rất khéo léo. Bởi vì đôi lúc mình đã vào thân bài rồi thuyết phục được bao nhiêu mà nửa đoạn sau đưa ra những luận điểm có tính chất một chiều và quá chủ quan, lờ đi “facts”, thì nó khiến bạn sẽ mất hết lòng tin và sự thuyết phục bởi những luận điểm bạn đã đưa ra ban đầu cho dù chúng đúng. Tới đây ít là học được một bài học về làm phim tài liệu.

 

Rất nhanh thôi bạn sẽ nhận ra tác giả bộ phim là một người nghiêng về chế độ ăn uống thực vật và thực dưỡng. Vấn đề được đưa ra về những nguy hại của việc ăn thịt và tiêu thụ sản phẩm từ thịt khiến gây ra nhiều bệnh tật, đã được tác giả đưa ra “biện pháp” thay thế, đó là ăn nhiều sản phẩm từ thực vật. Những luận điểm này cũng được hỗ trợ bởi ý kiến và nhiều chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ, nhà nghiên cứu…. Bộ phim cũng phỏng vấn một số bệnh nhân tiểu đường và ung thư, chỉ sau một thời gian vài tuần quyết tâm bỏ toàn bộ thuốc thang, ăn một chế độ thực phẩm đầy thực vật… và họ đều đã khỏe khoắn trở lại, bỏ dần được sự lệ thuộc vào thuốc mà ngỡ tưởng như họ sẽ phải dùng chúng cả đời. Bệnh nhân ung thư thì đã khỏi bệnh mà không cần phải có sự can thiệp của Tây y!

 

Nếu xét ở góc độ nào đó. Chúng thật sự đáng thuyết phục và những người kiểu như mẹ mình mà xem là chắc từ hôm sau bỏ thịt chỉ ăn chay luôn! Bộ phim gần như absolute về việc chỉ ăn chay hoặc tiêu thụ các sản phẩm từ thực vật là việc ăn uống tốt nhất cho tất cả con người và cả môi trường!

 

Nhưng mà…

 

 

Bên cạnh những người tôi biết có sự cải thiện tốt về sức khỏe khi mắc bệnh ung thư nhờ chế độ ăn uống tốt, tôi cũng có những người bạn mắc ung thư, khi họ theo chế độ thực dưỡng hoặc ăn chay ngặt nghèo (có cả trainer luôn), kiên quyết từ chối tây y. Cuối cùng họ vẫn thất bại, có người đã không thể vượt qua, có người đã vẫn phải quay lại với tây y. Và tôi thấy tỉ lệ chữa khỏi được bằng tây y thì vẫn là rất cao!

 

Tôi có những người bạn mà kiên quyết chỉ ăn chay, tập thể dục đều đặn, có một chế độ rất healthy, cuối cùng vẫn mắc tiểu đường và đột quỵ.

 

Tôi biết mấy cụ sống rất thọ, còn chẳng bao giờ thèm ăn rau hay trái cây, chỉ thịt. Vẫn hơn 90 tằng tằng và vẫn rất minh mẫn.

 

Tôi biết mấy người sống với chế độ ăn uống chay và mặc dù theo chế độ như thế nào họ vẫn rất nhiều bệnh và không được khỏe khoắn cho lắm…

 

Vậy sự thắc mắc ở đây là gì… liệu có chế độ nào mà lại đúng được với tất cả mọi người? Và dù nó có thể đúng được với nhiều người, nhưng việc bài trừ một chế độ ăn uống khác có là điều nên làm?

 

Ok, bây giờ mình đi vào phân tích một chút nhé, chỉ là chia sẻ thêm với các bạn một góc nhìn và kiến thức của tôi – một fan trung thành của phim tài liệu về phim thế giới động vật và tự nhiên!

 

“What the health” nói về việc ăn chay sẽ giúp bảo vệ môi trường và an toàn hơn nhiều lần so với việc ăn thịt. Vì thực trạng của việc chăn nuôi đầy ô nhiễm, việc sử dụng thuốc thang tiêm vào động vật rồi chuyển vào cơ thể người vô cùng nguy hiểm. Nhưng, có thật là chỉ ăn cỏ cây hoa lá mà không gây hại tới môi trường hay không?

 

  1. Ăn nhiều sản phẩm từ thực vật là biện pháp sức khỏe, chữa bệnh và bảo vệ môi trường tốt nhất?

 

Câu trả lời là… chưa chắc nhé! Cái này cũng chẳng phải là kiến thức cao siêu gì cả mà chúng ta cũng đều biết luôn. Để trồng được thật nhiều rau, thực vật cho tiêu dùng làm thực phẩm. Chắc chắn sẽ phải dùng rất nhiều đất, phải cải tổ rất nhiều đất đai, chắc chắn sẽ phải cải tổ theo hướng thuận trồng trọt chứ không thể nào hài hòa hoàn toàn được với thiên nhiên như nó vốn dĩ. Và nếu lượng người dùng thực phẩm từ thực vật càng nhiều, thì phải cần càng nhiều tài nguyên để trồng trọt. Trồng trọt đi liền với việc sẽ làm xói mòn đất, dùng rất nhiều nước, thuốc thực vật, trừ sâu tiêu diệt côn trùng cho năng suất cao… sẽ dẫn tới mất nhiều môi trường tự nhiên cho những loài động thực vật khác. Và đừng quên, nếu trong thịt của động vật có thuốc kháng sinh thì trong rau cỏ cũng đầy các loại thuốc bảo vệ thực vật. Việc bạn ăn rau có thể không trực tiếp giết hại động vật, nhưng hãy tưởng tượng toàn bộ loài người ăn rau thì sẽ phải bao nhiêu đất đai và thuốc thực vật cho đủ để cung cấp được đủ năng lượng cho gần 7 tỉ con người. Năng lượng từ thực vật cần số lượng nhiều hơn từ động vật. Rau không phải là rừng, không phải là môi trường cho phần lớn động vật hoang dã sinh sống, nếu quá nhiều đất cho rau thì sẽ chẳng còn đất cho động vật. Trái đất 3/4 vẫn là nước, phần đất còn lại thì chỉ có vài phần trăm có thể trồng trọt. Ví dụ như Trung Quốc rộng lớn như thế, nhưng lượng đất đai có thể trồng trọt được chỉ là 12,6%. Để trồng được nhiều thì sẽ phải dùng nhiều hóa học cải tổ đất đai, dẫn dắt thay đổi nguồn nước, cưỡng ép môi trường phi tự nhiên. Mọi thứ phi tự nhiên sẽ dẫn tới mất cân băng sống và giết chết động, thực vật trong hoang dã. Sự nguy hại tới môi trường hoàn toàn không kém cạnh nền công nghiệp động vật. Và chưa tính tới nguy cơ xa hơn, khi một đất nước (ví dụ như Trung Quốc), không đủ đất để trồng trọt, họ sẽ chắc chắn phải chiếm đoạt đất đai các quốc gia xung quanh, chiếm “physically” chứ không phải chỉ là xâm chiếm bằng kinh tế, văn hóa, các tuyên bố như bây giờ! Chiến tranh, nạn đói tất yếu sẽ nổ ra!

 

Nên bạn có thể không giết động vật trực tiếp, nhưng bạn vẫn sát hại chúng gián tiếp. Đừng quên rằng cho dù ăn rau hay ăn thịt thì nhà sản xuất nào cũng phải đặt lợi nhuận lên hàng đầu, rồi vài level nữa mới tới vấn đề đạo đức. Bạn có chắc những thực phẩm rau ấy là an toàn và cách họ canh tác đang bảo vệ môi trường? Bạn có tin vào những sản phẩm “biến đồi gien” được “trồng theo công nghệ mới, an toàn và bảo vệ được đất đai?” Và chắc chắn bây giờ chúng ta cũng chưa có được công nghệ trồng trọt hiện đại năng suất cao giá thành rẻ mà lại không phải dùng đến đất và nước cho từng đây con người trên trái đất!

 

Vùng Central California ngày xưa rất màu mỡ cho dù nổi tiếng là nhiều lũ lụt. Nguyên nhân là vì lũ lụt khi tràn ra thấm xuống đất đai (phần lớn là sa mạc), kéo theo các xác động, thực vật trở thành những thảm nguyên sinh màu mỡ. Tuy nhiên, sau này người ta đã xây dựng rất nhiều đập nước để ngăn dòng lũ và biến đổi dòng chảy để  phục vụ cho rất nhiều trồng trọt và chăn nuôi. Điều này khiến cho đất đai trở nên ngày càng khô cằn, biến đổi khí hậu khiến cho ngày càng hạn hán. Ước tính, đất Cali sẽ chỉ còn dùng được khoảng chừng căng nhất là 30 năm nữa rồi hoàn toàn hoang hóa không thể sinh sống được nữa nếu tình trạng trộng trọt phi tự nhiên như bây giờ không được cải thiện.

 

Luận điểm thứ hai bộ phim đưa ra, mà mình được biết rất nhiều người theo trường phái thực dưỡng và ăn chay rất tâm đắc, đó là “rất nhiều loại động vật lớn như là voi, bò, dê…chúng chỉ ăn rau và cỏ mà vẫn nhiều thịt và to lớn đấy thôi”. Đấy, thế mà chuyên gia trong phim cũng nói được thế thì căng quá!

 

Thực ra với kiến thức này mình được học từ nhỏ khi học ở lớp Sinh học rồi. Động vật được chia ra thành nhiều loại, loại ăn cỏ, loại ăn tạp, loại ăn thịt. Động vật ăn cỏ (hebivory) là những con vật hầu như chỉ ăn thực vật như voi, bò, dê, lạc đà… Động vật ăn tạp (Omnivores) như là con người, chó, khỉ, lợn, gà… Động vật ăn thịt (carnivores) như là sư tử, cáo, hổ báo… Với loại động vật ăn cỏ, chúng thường có rất nhiều dạ dày. Mấy con như voi, bò thường có tới 4 cái dạ dày, mỗi dạ dày sẽ tiết ra một loại enzyme có những chức năng tiêu hóa thức ăn từ thực vật riêng biệt. Những động vật này còn được gọi là “Ruminant” – động vật nhai lại. Nghĩa là chúng nuốt thực ăn mà không nhai vào trong dạ dày, khi bốn cái dạ dày làm xong nhiệm vụ nó lại ợ lại ngược lên trên miệng để nhai lại, vì trong nước bọt cũng sẽ tiết ra một loại enzyme để tiêu hóa nốt chỗ thức ăn thực vật này. Chỉ những động vật này mới có những enzyme tiêu hóa được những chất xơ (fibers) trong thực vật và chuyển hóa chúng thành protein năng lượng nuôi sống cơ thể. Thế nên chúng ta hay thấy mấy con bò suốt ngày đứng nhai móm mém cả ngày cả đêm cho dù chúng chỉ đứng ở trong chuồng. Sự to lớn cồng kềnh của chúng cũng đến từ việc cấu tạo cơ thể có rất nhiều chức năng phức tạp để tiêu hóa và chuyển hóa được năng lượng từ thực vật. Trong khi cơ thể con người không có những enzyme như vậy để có thể chuyển hóa thức ăn từ thực vật. Chúng ta chỉ ăn được những thực phẩm mà có sự tiêu hóa dễ dàng và phải có sự kết hợp cả thịt và rau. Còn nếu bạn muốn so sánh về sự to với nhỏ thì cũng có rất nhiều con vật nhỏ xíu cũng chỉ có ăn thực vật, và loài vật to nhất mọi loài là cá voi xanh thì chỉ có ăn thịt (cá, tôm ở biển). Vậy nên nghĩa là to hay nhỏ, nhiều hay ít thịt nó không phải lỗi tại chỉ ăn thịt hay ăn rau!

 

Có một điều thú vị là, những loài vật ăn thịt tuy rằng chỉ ăn thịt, ăn tươi nuốt sống các loài động vật khác, nhưng cơ thể chúng lại có lúc rất cần chất rau (nhưng phải là rau đã được chuyển hóa). Thế nên khi một con sư tử mà săn được một con bò chẳng hạn, chúng rất hay tranh nhau ăn phần dạ dày của những con bò này, vì chỗ đó đã có những phần thực vật đã được processed sẵn phù hợp cho cơ thể của chúng mà không phải qua đường ăn trực tiếp. Ở những xứ lạnh như Mông Cổ, người dân ăn thịt nhiều hơn rau cỏ, vì thứ nhất họ không trồng được nhiều rau cỏ, thứ hai ăn thịt giúp giữ ấm nhiều hơn cho năng lượng cơ thể, một trong những món ăn quan trọng trong các bữa ăn của họ là các món chế biến từ dạ dày từ các loài vật nuôi chuyên ăn thực vật. Và ngược lại, người ta ước tính khoảng 10% trong những cỏ cây loài herbivores ăn có bao gồm khá nhiều côn trùng, động vật nhỏ có lẫn ở trong đó, nên cơ thể chúng vẫn có ít nhiều protein từ động vật. Một số động vật herbivores như hươu nai, đôi lúc vẫn bắt gặp chúng ăn một vài loại động vật nhỏ. Nghĩa là cơ thể bọn chúng cho dù có sinh ra là chỉ để ăn một loại thức ăn nhưng ít nhiều vẫn cần có sự cân bằng giữa thực vật và động vật.

 

Còn loài người, con người đôi lúc quên mất mình cũng chỉ là một phần của tự nhiên, và sự tiến hóa không phải tự nhiên mà có hay là ai nghĩ ra. Bộ răng của chúng ta được tiến hóa tới giờ là hàm nhai (grinding teeth), là vốn dĩ dành cho động vật ăn tạp. Tức là qua cả triệu năm tiến hóa, cơ thể đã được thích nghi và được minh chứng cho những chế độ ăn hỗn hợp cả thịt và thực vật. Tương tự những loài vật kia cũng vậy, có dí thịt vào cơ thể chúng cũng chắc gì ăn được hoặc tiêu hóa dễ dàng, hoặc ép một con sư tử chỉ ăn rau làm sao nó sống nổi? Không phải vì chúng muốn hay không muốn, mà vì cơ thể chúng không sinh ra để ép chỉ ăn một loại thức ăn không phù hợp với tự nhiên của chúng vốn thế. Cơ thể con người vốn được cấu tạo để tiêu hóa và chuyển hóa cả thịt và rau. Có rất nhiều thứ chúng ta muốn thay đổi trái với tự nhiên không phải vì chúng ta hiểu biết được hơn tự nhiên mà đôi khi chỉ là nó xuất phát từ những quan điểm đạo đức.

 

Chúng ta nghĩ rằng chúng ta có thể thay đổi và cãi được tự nhiên, từ chế độ ăn, tới thay đổi thiên nhiên, không khí, động vật, cây trồng… nhưng chắc chắn tới một mức nào đấy sê phải có hậu quả. Một môi trường đây ô nhiễm và một trái đất đang chết dần là điều đang rõ ràng nhất!

 

Trong “What the Health”, một số chi tiết khiến tôi xem lại phải phì cười vì không biết rằng là chuyên gia cố tình nói những điều để dẫn dắt lờ đi facts, hay là họ… không biết? Ví dụ ta biết rằng có rất nhiều vitamins, khoáng chất… cần thiết cho cơ thể con người nhưng không thể nào có trong thực vật được mà chỉ có thể có trong động vật, ví dụ như Vitamin B12, một loại vitamin cực quan trọng cho việc tại tạo hồng cầu. Chuyên gia nói rằng: “Không cần ăn thịt động vật để có Vitamin B12, vì có thể mua Vitamin về uống”. Nếu chỉ ăn rau và bù lại vitamin từ thực phẩm chức năng thì khoan nói tới việc đó có là cách hấp thụ vitamin tốt nhất hay không, thì nhiều người bị quên rằng rất nhiều thực phẩm chức năng như Vitamin B12 ấy đều có những thành phần được sản xuất từ động vật.

 

Còn nói về việc hấp thụ Vitamin, cái này cũng phải tùy cơ thể người, có lẽ cách tốt nhất và hiệu quả nhất vẫn là qua đường thực phẩm tự nhiên, cái này là bác sĩ nói không phải tôi nhé. Tôi có một người bạn là bác sĩ giải phẫu, anh ấy nói rằng, có những người khi anh giải phẫu cơ thể mà thấy trong nội tạng có cả những cục vitamin to còn nguyên do uống thực phẩm chức năng không thể chuyển hóa. Vì không phải cơ thể nào cũng có thể tiêu hóa được bằng đường uống thực phẩm chức năng.

 

Mẹ của bạn tôi đã ăn chay nhiều năm. 1 năm đầu khi bác chuyển qua ăn chay, cơ thể nhỏ gọn trở lại, cảm thấy nhẹ nhõm và khỏe khoắn hơn, một niềm tin mạnh mẽ cho việc ăn chay hiệu quả cho sức khỏe. Nhưng bây giờ, khi trải qua gần 15 năm ăn chay, bác đã ngoài 70 tuổi và mắc khá nhiều bệnh do thiếu chất, trong đó có một bệnh khá phổ biến với người ăn chay lâu năm mà tiêu thụ nhiều sản phẩm từ brocoli, đậu, như là nổi/sưng hạch ở cổ (chưa rõ chính xác gọi là gì). Cơ thể bị phát tướng vì tiêu thụ nhiều glucose từ tinh bột (để bù năng lượng không có thịt), nhưng lại khá yếu ớt và dễ cáu gắt hơn bình thường (do bị thiếu năng lượng khá nhiều). Ăn nhiều những sản phẩm từ đậu phụ còn sẽ bị thừa phytoestrogen (estrogen thực vật), sự thừa này sẽ dẫn tới mất cân bằng hormone (nhiều nhà sư cũng gặp phải vấn đề này). Mặc dù gia đình có khuyên bảo bác ăn thêm protein từ động vật, ít là ăn thêm chút cá hoặc trứng nhưng bác không chịu nghe. Và nếu đi bác sĩ được bác sĩ khuyên thì cũng không tin bác sĩ và cho rằng bác sĩ chỉ kiếm cớ để “bán thuốc” (which might be true in some cases). Và thế là bác cứ yếu rườn rượt với rất nhiều vấn đề sức khỏe, nhưng cũng chẳng ai giúp được bác thế nào.

 

Tác giả What the Health cũng mắc một sai lầm khi đưa ra những luận điểm xấu về nền công nghiệp sản xuất thịt nhưng lại không đưa ra mặt tích cực của nó. Đó là nền công nghiệp này là nền công nghiệp chiếm tỉ trọng cực lớn trong GDP của tất cả các quốc gia, đóng góp một phần trọng yếu cho sự phát triển kinh tế của mỗi đất nước, mang lại hàng trăm triệu công ăn việc làm cho rất nhiều con người trên trái đất này.

 

Nhưng câu chuyện cuối cùng đến đây là gì (ủa còn muốn nói nhiều lắm mà dài quá sắp thành luật văn đến nơi rồi). Đó là… không có gì là tuyệt đối cả. Không có chế độ nào là áp dụng được với tất cả mọi người, không có chuyện chỉ ăn thịt là xấu xa và chỉ ăn chay mới là tốt và ngược lại, không có chuyện bất cứ ai bị ung thư với tiểu đường là cứ chỉ bằng ăn uống mà khỏi. Mỗi người sẽ có những cấu tạo sức khỏe khác nhau, môi trường sống khác nhau, công việc khác nhau. Một người chỉ lao động chân tay với một người chỉ ngồi một chỗ chưa chắc ăn một nguồn năng lượng y như nhau. Một người hay dị ứng cũng làm sao ăn được tôm cá như những người không dị ứng? Bạn có thể nói một vị sư sống lâu và khỏe mạnh hơn bạn dù họ chỉ ăn chay nhưng bạn có một cơ thể hay nếp sống giống họ hay không? Không chỉ ăn uống, chế độ tập luyện cũng vậy, người bệnh tim bệnh suyễn thì chắc chắn không thể tập bóng rổ 5 tiếng một ngày như một người khỏe mạnh bình thường được. Mỗi loài cũng có những thực phẩm chúng chỉ tiêu thụ được, không thể bắt con bò ăn thịt, con người ăn tươi nuốt sống như con hổ và con sư tử chỉ được ăn rau muống và cỏ!

 

Có một số điều là chắc chắn,

 

Một chế độ ăn uống tích cực, hợp lý với cơ thể, dù là chay mặn hay kết hợp, chắc chắn sẽ giúp bạn phòng ngừa được rất nhiều bệnh tật và có thể chữa được một số bệnh và cả sống lâu hơn!

 

Chắc chắn đã có người thay đổi chế độ ăn uống và tập luyện mà khỏe hẳn ra, tinh thần tốt hơn, cho dù là chay hay mặn.

 

Bạn đã được trải qua, bạn tin vào điều đó. Nhưng không chắc những người khác đang có một cơ thể hay một môi trường giống bạn!

 

Có những thứ đôi lúc là facts, và đúng với rất nhiều người. Như là ăn nhiều quá thì dù chay hay thịt cũng hại sức khỏe. Tập thể dục vừa phải chắc chắn là khỏe hơn là lười biếng và không vận động. Ắn uống hợp lý và sinh hoạt hợp lý thì chắc chắn là khỏe mạnh hơn nhiều người chỉ ăn 1 thứ và không tập luyện bao giờ…

 

Nhưng câu chuyện ở đây chính là ở từ “hợp lý”. Hợp lý là thế nào thì có lẽ nó là định nghĩa riêng với mỗi cơ thể con người. Đương nhiên bạn toàn quyền lựa chọn một chế độ ăn uống hợp lý nhất với bạn, bất kể nó là gì, dù là làm bạn khỏe lên hay chỉ đơn giản là làm cho bạn thấy sung sướng. Nhưng mà nếu có thể, thì luôn tự lắng nghe cơ thể mình, trang bị cho mình nhiều kiến thức nhất có thể để không bị cuốn theo những luận điểm một chiều dẫn tới tin tưởng mù quáng vào bất cứ một chế độ gì hay cho rằng nó có thể đúng với tất cả mọi người. Điều nguy hiểm của sự mù quáng là nó sẽ hại chính cơ thể của bạn, làm phiền người thân, và làm phiền cả rất nhiều người khác khi bạn phản đối hay dụ tất cả mọi người đi theo một chế độ ăn uống mà bạn cho rằng đó là đúng nhất! Rồi sợ nhất là lừa đi bán thực phẩm chức năng đa cấp nữa đấy nhé :D.

 

Tôi thì vẫn ăn cả chay và mặn vì tôi thấy cơ thể và cách sống của tôi cần như vậy. Nói thật lòng tôi rất sợ cảnh động vật bị giết chóc làm thức ăn và bây giờ thịt vẫn ăn nhưng không bao giờ muốn nghĩ và muốn nhìn thấy những hình ảnh đấy để bữa ăn mới được ngon miệng. Nhưng đồng thời tôi vẫn phải tự tìm hiểu để hiểu thêm về những triết lý “chay” hay “mặn”. Bạn có thể nghĩ rằng bạn ăn cây cỏ là không sát sinh nhưng nếu xét về linh hồn, chúng cũng là “living things”, chũng cũng có linh hồn cả đấy. Và đừng quên rằng ăn chay không cũng vẫn sát hại gián tiếp động vật và gây hại tới môi trường như đã có nói ở trên. Nhưng đó là quy luật sinh tồn, một loài sẽ buộc phải ăn loài khác để tồn tại. Nếu không muốn sát sinh bất cứ thứ gì, thì chỉ có… đừng ăn gì cả mà thôi. Nhưng tôi chỉ ăn những loài động, thực vật mà chũng có khả năng tái sinh, mục đích để làm thực phẩm, chứ không phải để truy cùng đuổi tận giống như những loài vật khác, những loài động vật hoang dã. Và dù ăn chay hay mặn, tôi cũng sẽ chọn cho mình một sự vừa phải, không có nhiều bất cứ cái gì. Nó không chỉ là vấn đề sức khỏe, mà còn là vấn đề cân bằng sự sống.

 

Tôi cũng không có bất cứ vấn đề gì về việc ai lựa chọn cho họ chế độ ăn chay, ăn mặn, hay chế độ thực dưỡng. Nếu để bàn về nó thì như bài viết này, là những kiến thức và quan điểm chia sẻ cùng nhau để cùng hiểu rõ vấn đề và tự bạn chọn cho mình một lựa chọn hợp lý nhất hay cách nhìn của bạn với thời cuộc. Nhưng tôi cũng rất sợ những thông tin tuyên truyền mù quáng hay hiếu chiến, tranh cãi chửi bới nhau hay nằng nặc cho rằng chỉ có quan điểm của mình là đúng.

 

Những kiến thức tôi biết cũng đến từ nhân loại và sự quan sát thực tiễn mà thôi chứ tôi cũng không có nghĩ ra. Bạn cũng sẽ có những quan điểm và kiến thức của riêng mình! Tôi viết những bài này, cũng xuất phát từ nhu cầu cá nhân, ví dụ như câu chuyện về mẹ tôi ở đầu bài, tưởng rằng những quan điểm một chiều nơi nay nơi kia kia như cuốn sách mẹ tôi đọc hay “What the health” chỉ là thông tin cho vui, nhưng ít nhiều khi nó không phản ánh khách quan và đủ kiến thức, nó cũng mang lại rất nhiều damages cho rất nhiều người đọc và xem chúng! Và đừng quên, động vật hay thực vật, những người tuyên truyền cho bạn, chưa chắc họ có đang… ăn giống như họ nói không hay là họ đang lừa bán thực phẩm chức năng cho bạn thôi đó ahihihi!

 

Bài viết của tôi rất dài và tôi nói về hệ lụy của phần ăn chay nhiều hơn phần ăn thịt không phải vì tôi đang bài trừ ăn chay mà vì những hậu quả về ăn thịt quá nhiều thì mọi người đã biết hết rồi, chỉ có về ăn chay thì nhiều người còn có nhiều hiểu lầm.

 

Những messages của bài tôi muốn chia sẻ với các bạn là gì:

 

+ Không có một chế độ ăn nào đúng với cơ thể của tất cả mọi người, Phải tự tìm hiểu và lắng nghe cơ thể mình!

+ Cái gì cũng phải có sự cân bằng. Không có gì quá là tốt hết và không có chế độ ăn gì mà chỉ 1 thứ mà tốt hết.

+ Không có biện pháp nào là dễ dàng và đơn giản hết. Một vấn đề tưởng được giải quyết có thể nảy sinh một nghìn vấn đề khác. Có những thứ thuộc về quy luật sinh tồn và phải theo nó cho dù quan điểm đạo đức của bạn không đồng ý.

+ Hãy trang bị thêm cho mình nhiều kiến thức và góc nhìn hơn khi nghe về một luận điểm, đừng để bị lợi dụng hay mù quáng tin theo!

+Ăn uống dù chế độ gì, cũng phải có Ý THỨC, ý thức cho bản thân, môi trường, những người xung quanh!

 

Bài viết này là quan điểm cá nhân dựa trên hiểu biết và kiến thức của tôi, mục đích để chia sẻ và… tùy bạn nhìn nhận! Bạn có thể có những góc nhìn và hiểu biết khác. Vẫn còn rất nhiều kiến thức và giả thuyết còn vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu và khám phá. Hãy cứ lựa chọn thế nào mà bạn thấy hợp lý nhất với bạn, đừng chửi hay ép người khác về một chế độ ăn giống bạn là được!

 

Đây không phải là một bài review cho bộ phim “What the health”, đó chỉ là một ví dụ điển hình cho câu chuyện tôi muốn nói mà thôi vì những suy nghĩ này đang nhan nhản ngoài kia. Mặc dù tác giả bộ phim cho rằng nền công nghiệp thịt là dối trá nhưng tôi cũng không chắc anh í không làm bộ phim này mà không phải là tài trợ từ hãng thực phảm chức năng hay hãng thực phẩm thực vật nào đối thủ (vì chắc xét về độ dirty thì chẳng bên nào kém bên nào là chắc!) Tôi cũng không buồn vì xem một bộ phim chưa đủ thuyết phục. Xem một bộ phim “chưa ổn” chưa bao giờ là điều không tốt, vì chúng giúp một người làm phim như tôi học hỏi được nhiều thứ để rút kinh nghiệm, với phim tài liệu thì nó còn kích thích cho mình sự tìm tòi để thêm kiến thức và phản biện.

 

Cuối cùng thì… “ăn” và “ngủ” là hai thứ tuyệt vời nhất dành cho con người. Mà ăn khổ quá bị chửi quá thì sống sao mà vui được :))!

#457: Vì sao mọi người thích So Y Tiết?

Bình luận linhtinh nhatky
#457: Vì sao mọi người thích So Y Tiết?

Nhân chuyện nhìn thấy anh chàng So Y Tiết được mặc quần áo rất celeb và bảnh bao đi dự sự kiện lớn. Lại muốn viết một vài tâm sự.  (Ủa ai không biết Y Tiết thì google ngay nhé :D)

Câu chuyện biết về anh chàng So Y Tiết này hết sức bất ngờ và…xa lạ. Khi mà chẳng thấy báo chí nào ở Việt Nam nhắc tới Y Tiết và đương nhiên cũng chưa từng bao giờ nghe thấy tên bạn í bao giờ. Thế rồi một ngày bạn ở bên Mỹ hỏi có biết Y Tiết không? Lúc đó nghe cái tên mình còn cãi chắc 0 phải là người Việt Nam rồi. Anh í nói là sao gần đây nghe thấy hiện tượng này ở bển, đến ngôi sao nổi tiếng cũng remix lại nhạc của cậu này, mà nghe nói đó chỉ là một anh chàng dân tộc nghèo xa xôi tận Việt Nam. Anh bảo bài hát vớ va vớ vẩn thì phải,giọng hát thì chẳng có cái gì, nói chung giờ không thể hiểu nổi gu của thiên hạ. Mà nghe nói là một số ngôi sao nổi tiếng tầm cỡ có số má còn suốt ngày share lại mấy cái clips của Y Tiết.

Xong tớ cũng tò mò đi tìm anh chàng xem đó là ai, cũng thấy dễ thương, mà giờ thì tớ cũng không ngạc nhiên vì bất cứ hiện tượng gì bỗng nhiên nổi tiếng nữa cả, cũng chẳng buồn thắc mắc.

Thế rồi…chỉ mấy ngày sau, anh bạn tớ bỗng nhiên gật gù: “Giờ anh hiểu vì sao mọi người thích Y Tiết rồi đấy”. Rồi anh í gửi cho tớ một loạt links bài hát của Y Tiết, miệng không ngừng ngâm nga cái câu hát: “I love peaches, I love you”. Mà cả cái bài hát của Y Tiết có đúng câu hát đấy thôi. Rồi anh vừa hát theo vừa lúc lắc cái đầu, thấy anh đáng yêu dễ sợ. Anh bảo nghe xong Y Tiết tự nhiên thấy một ngày sáng sủa dễ thương hơn, cho dù tin về bầu cử và chứng khoán thì nó vẫn tệ như mọi ngày thôi. Và bọn tớ cùng ngồi nghĩ xem vì sao mọi người lại thích Y Tiết tới như thế? Sao chính anh í cũng bị Y Tiết thuyết phục lúc nào không hay?

Y Tiết nói phần lớn fans của Y Tiết là người nước ngoài, đương nhiên kiểu ngây ngô dạng này thì chưa thể là gu của người Việt được nên fans Việt của anh chắc chắn là ít rồi. Nhưng cứ nghĩ mà xem, nếu cách đây vài năm, chục năm, nếu có 1 Y Tiết như vậy thì có lẽ người nước ngoài cũng chưa chắc quan tâm. Nhưng những năm tháng gần đây, khi xã hội ngày càng phức tạp, nhiều vấn đề, mọi thứ dù rất nhỏ và đơn giản bỗng nhiên cũng trở nên rất to tát, người ta có thể mổ xẻ và trầm trọng mọi thứ trên trần gian, kể cả đó là câu chuyện cổ tích, truyện dân gian cho tới một cái liếc nhìn của một vị lãnh đạo. Bệnh dịch, chiến tranh, biểu tình, văn minh lên quá cao cái gì cũng là “big deal”, quá nhiều tầng lớp của sự sống ảo và giả dối. Con người tự bản thân sống với cái mạng xã hội đã trở nên quá phức tạp lúc nào không hay. Rồi một ngày rất nhiều người nhận ra có khi một điều gì đó thật ngây thơ, hồn nhiên và chân thật sẽ khiến một vài phút giây trong cuộc sống của họ trong trẻo và bình tâm trở lại. Anh bạn tớ khi suốt ngày sắp phát rồ vì phải đọc đủ thứ tin về bệnh dịch, bầu cử, biểu tình. Chẳng ai làm gì chỉ đọc tin cũng làm một ngày bực bội, chứng khoán thì trồi sụt, bỗng nhiên được nghe một vài câu hát vu vơ của một anh chăn bò đâu đó xa xôi tận Việt Nam lại thấy vui vui trong lòng, một vài giai điệu lặp đi lặp lại nhưng mà lại rất catchy và có thể hát theo cả ngày không chán. “I love peaches I love you”, mặc dù có lúc từ “peaches” phát âm hơi sai sai hơi bậy bậy tí thế nhưng mà thế nó lại đáng yêu. Đôi lúc khi xung quanh đen tối quá, đọc phải quá nhiều thứ mệt mỏi, thời đại của media cứ phải tiêu cực thì mới nhiều likes và shares thì những điều trong trẻo như Y Tiết lại cứu rỗi nhiều tâm hồn bực bội và khiến cho nhiều người nhận ra vẫn còn một thế giới hồn nhiên đâu đó ngoài kia. (À nhưng ngay đến như Y Tiết đương nhiên cũng không tránh khỏi những lời nhận xét và bình luận cay nghiệt. Nhưng mà…”kệ thôi” (Y Tiết nói thế).

Không chỉ Y Tiết, có rất nhiều câu chuyện tương tự như Y Tiết đôi lúc rất “silly” lại trở thành hiện tượng khiến điên đảo thiên hạ. Chẳng hạn như clip anh giai vừa cầm bình nước trái cây to đùng vừa đi skateboard tự sướng và lip sinc trên nền bài hát “Dream” của Fleetwood Mac. Một bài hát kinh điển đã từ những năm 70’s. Bỗng nhiên clip went viral, mọi người xem đi xem đi xem lại cái clip và tự cười với nhau cho dù hầu như nó chẳng có một cái nội dung gì. Bỗng nhiên bài “Dream” được nghe khắp mọi nơi, bài hát được mua trực tuyến ở mức độ kỷ lục, còn hơn cả thời nó nổi nhất. Hãng nước trái cây bán đắt như tôm tươi còn anh giai nọ thì có cả triệu người follow trên Instagram và mỗi ngày anh chỉ việc up một cái clip ngắn “ngớ ngẩn” nội dung gần như nhau nhưng mà mọi người vẫn theo dõi anh ta đều như một celeb đích thực.

Làm…phim cũng thế. Trong khi mọi người đang đi tìm đủ thứ phức tạp, câu chuyện phức tạp, kỹ xảo phức tạp ngoài kia để làm ra những bộ phim phức tạp. Mình lại ước được xem những bộ phim thật đơn giản, kể về những điều thật đơn giản, không cần đến bất cứ một cái kỹ xảo hay màu sắc lòe loẹt gì. À nhưng mà mình cũng nhận ra để làm được những điều thật đơn giản mà vẫn thật hay và vẫn chạm được vào trái tim của triệu người thì điều đầu tiên: có lẽ phải thoát khỏi cái thế giới phức tạp này, như Y Tiết trước đã!

Có những thứ nó không phải là hay hay không hay, mà là nó có khi là một thứ mọi người “cần” vào những lúc nào đó. Có lẽ cuộc sống không nên chỉ bó buộc sự yêu thích bằng mỗi việc “hay”, “không hay”, “xinh” hay “xấu” nhỉ.

Chẳng hiểu sao dù gì thì mình vẫn thấy một cái bad feeling khi một Y Tiết bỗng nhiên nổi tiếng mà nhiều người lại tâng bốc, tìm cách khai thác hoặc lợi dụng Y Tiết, theo những cách mà chính họ còn không hiểu được vì sao Y Tiết được nổi tiếng như thế. Kiểu Y Tiết thì không bao giờ trở thành một trào lưu yêu thích viral theo gu của người Việt mình cho dù cả thế giới có thích Y Tiết haha. Chắc chắn tới giờ đầy người vẫn chẳng hiểu vì sao Y Tiết nổi tiếng ở ngoài kia. Nhưng mà cái cách ăn theo bằng định nghĩa sự “nổi tiếng” là phải khoác lên sự bảnh bao mang hình dáng celeb cho dù 0 hiểu được bản chất được việc vì sao người ta nổi tiếng thì nó đúng là “bad feeling” thật đó.

À để cho dễ hiểu về cái ý nói trên. Chuyện của Y Tiết làm cho tớ nghĩ tới một ví dụ tương đồng. Khi con người ta du lịch tới một vùng đất và họ rất thích vì vùng đất ấy có những bãi biển hoang sơ thật trong xanh, hay những rừng thông lâu năm lấp lánh mát rượi trong ánh mặt trời sớm mai, vì cái không khí mát lành dù giữa trưa hè…nhưng sau đó người ta xây kín nhà cửa, resorts, khách sạn giăng kín cái sự hoang sơ trong xanh đấy, phá hết rừng thông, đem cả thành phố về đuổi đi cái không khí mát lành của núi rừng. Và thế là giờ cũng 0 ai biết người ta còn đến cái mảnh đất đấy để làm gì nữa, vì cái lý do để người ta đến chính là cái bị phá đi vì sự tham lam, ngu dốt, sự trọc phú của đám nhà giàu và thiếu ý thức.

Y Tiết nổi tiếng vì sự hồn nhiên, chân thật, đáng yêu. Y Tiết cũng rất happy với đi chăn trâu mỗi ngày, đủ tiền ăn và xây cái nhà vệ sinh lớn nhất thị trấn cho dì dượng là vui rồi. Chứ giờ lại đem Y Tiết đi event, mặc quần áo bảnh bao đồ, rồi 0 chừng gameshow, đóng phim, Y Tiết bỗng chốc lại trở thành 1 thể loại celeb quá tầm thường và nhan nhản với khoảng 200 triệu người như thế ngoài kia…! Chắc là chẳng có gì mà cứ giữ hồn nhiên và chân thành mãi được trong cái xã hội quá phức tạp này! (Đấy 0 nghĩ phức tạp 0 được khổ ghê á!)

#410: Làm đẹp là…

4love Bình luận photography 10 Comments

Lâu lâu mà có một đợt hứng là liên tiếp chụp ảnh bọn trẻ con đáng yêu. Có một đợt hầu như tớ không trả lời một cái mail đặt hàng nào cũng như bị bỏ sót rất nhiều thư bởi vì bù đầu làm một vài việc khác cũng như 0 có hứng. Là 0 có hứng với việc vác máy nặng đi chụp í, chứ hông phải là 0 có hứng…yêu trẻ con đâu. Thỉnh thoảng tự nhiên nhớ ơi là nhớ cái cảm giác chạy theo mấy… Read More

Read More

#379: Vì sao chúng ta có nhiều hoa hậu? Câu chiện về cái ĐẸP!

Bình luận 60 Comments

Nói trước, entry này sẽ động chạm nhiều người đó! Ráng mà đọc! Hôm nay tớ nói chuyện với một cô bạn của mẹ. Cô ấy bảo: “Việt Nam mình khổ thật, quanh đi quẩn lại chỉ xem là người này đẹp, người kia xấu thôi”. Tớ nghĩ chứ, khổ cái gì mà khổ, đấy là xã hội lý tưởng đó! Thế xong chiều ngồi nói chuyện với mấy người bạn, tám chuyện anh này vừa có người yêu sau khi vừa đá một em cũ xong, câu đầu tiên… Read More

Read More

#374: Câu chuyện về tặng ảnh các cụ và ảnh đợt 2

4love Bình luận giaoluu photography tuthien 7 Comments

NOTE: TẤT CẢ CÁC BẠN XIN ẢNH Ở THẢO CẦM VIÊN. HÃY ĐỢI KHI NÀO HÀ KIN THÔNG BÁO RẰNG HÀ KIN ĐÃ XONG SƠ BỘ ẢNH SỬA TẶNG CHO MỌI NGƯỜI VÀ UP LÊN FACEBOOK HOẶC BLOG RỒI HÃY BẮT ĐẦU EMAIL XIN ẢNH NHÉ. RẤT XIN LỖI LÀ THỜI GIAN QUA CÓ BẠN EMAIL XIN ẢNH NHƯNG VÌ SỐ LƯỢNG ẢNH VẪN ĐANG TRONG GIAI ĐOẠN XỬ LÝ VÀ CHƯA THỐNG KÊ ĐƯỢC TÊN TUỔI ĐỂ BIẾT LƯỢNG ẢNH GỬI CHO TỪNG NGƯỜI. NÊN ĐỢI TỔNG KẾT THÌ… Read More

Read More

#363: Ảnh: Sự vất vả, sự cảm hứng, sự tập trung và là điều KHÔNG THỂ MẶC CẢ!

Bình luận photography 20 Comments

Tớ lười quá, mãi mới viết xong được phần này. Vì viết mãi mà vẫn không biết làm thế nào mà…kể hết được cái ý vất vả trong cái nghiệp chụp ảnh của mình. Nhưng thôi….dài quá rồi, hehe. Và bởi vì tớ đang có một kế hoạch giao lưu liên quan đến ảnh ở Sài Gòn (mà tớ nghĩ là rất hay ho và thú vị) và dành cho tất cả mọi độc giả của tớ trong SG nên tớ phải post bài này lên ngày hôm nay thôi!… Read More

Read More