#474: FORREST GUMP – ĐỜI NGƯỜI CÓ MẤY LẦN 10 NĂM CHO MỘT BỘ PHIM

1. “Life is like a box of chocolates. You never know what you’re gonna get”. Nếu cuộc đời là một sự bí ẩn và khó lường như một hộp socola…

“Life is like a box of chocolates. You never know what you’re gonna get”. Câu nói kinh điển của Forrest Gump trên chiếc ghế đá công viên cũng chính là câu chuyện của đoàn làm phim Forrest Gump ngoài đời. Khi bộ phim ba chìm bảy nổi, trải qua đủ mọi gian truân cùng nhiều cung bậc của cảm xúc với những kết quả không ai có thể ngờ tới từ khi bắt đầu.

Có thể có bạn chưa hiểu được ý nghĩa câu nói kinh điển này. Vì văn hóa của mình ít khi được ăn socola hay được mở những hộp socola được tặng làm quà. Mỗi một hộp socola khi mở ra, sẽ có rất nhiều loại socola khác nhau trong đấy, với nhiều hình thù, nhiều thành phần nhân và cả hương vị khác nhau, thậm chí có lúc phải bóc ra hết từng lớp giấy bạc và ăn mới biết chúng khác nhau thế nào. Nên nếu lấy đại một viên, bạn sẽ không thể biết chắc chắn viên ấy có mùi vị hay nhân gì. Và câu chuyện để Forrest Gump ra đời cũng như việc chọn đại những viên socola, đã phụ thuộc vào sự lăn lóc của may mắn và số phận như vậy đó!

Forrest Gump là tên một cuốn tiểu thuyết của nhà báo Winston Groom (1943 – 2020). Ông kể rằng ngày nhỏ, ở vùng quê nghèo miền nam xa xôi ở Alabama, được bố kể cho nghe câu chuyện về một cậu bé bị ngớ ngẩn, luôn luôn bị những đứa trẻ con xung quanh bắt nạt và bị coi là vô dụng. Thế rồi một ngày, mẹ mua cho cậu bé một cây đàn piano. Khi vừa ngồi vào cây đàn, cậu bé bỗng nhiên có thể chơi đàn giỏi như một thiên tài. Mọi người không thể hiểu được rốt cuộc cậu là một thằng bé bị ngớ ngẩn hay là một thiên tài khác người?

Vào những năm 60’s,70’s, là thời kỳ nhiều biến động lịch sử của nước Mỹ với chiến tranh, biểu tình, hippy, ám sát, rock and roll… Winston chợt nảy ra một ý tưởng: Tại sao không lấy hình tượng một con người ngớ ngẩn như thế trở thành một anh hùng của thời đại này? Ý tưởng thôi thúc Winston khiến ông mỗi ngày say mê với những quan sát cuộc sống, ngày qua ngày, những chiếc notes đầy dần và vào năm 1986, cuốn sách Forrest Gump ra đời.

Lúc đó, nó là một tác phẩm… flop. Toàn nước Mỹ chỉ bán được 30.000 bản và không để lại bất kỳ dấu ấn gì đặc biệt. Cuốn sách sau đó có được một số người cảm thấy tiềm năng và thử viết lại thành kịch bản nhưng có lẽ cốt truyện chưa quá sâu và đặc sắc, lại đậm nhiều chất văn hóa chính trị lịch sử dễ gây xung đột và quan điểm với nhiều người nên tất cả chỉ là những bản nháp cho vui. Forrest Gump lúc này là là một câu chuyện drama và khá tăm tối. Trong số những người quan tâm tình cờ tới cuốn sách có Wendy Finerman, một nhà sản xuất phim độc lập. Bà rất thích câu chuyện và thử biến nó thành một bản kịch bản với nhân vật Forrest Gump là một người bị hội chứng Savant, và gửi đi nhiều nơi, trong đó có cả những studio lớn như Warner Bros, nhưng chẳng bao giờ nhận được hồi đáp.

Kevin Johns – lúc này đang là người chuyên lọc và chọn kịch bản mỗi ngày để chọn ra tác phẩm nào có thể sản xuất cho hãng Warner Bros. Cũng giống như “a box of chocolates”, mỗi ngày ông sẽ có một cái hộp to đùng chứa đủ các cuốn kịch bản khác nhau và ông chỉ có thể nhắm mắt chọn đại mỗi ngày 2 cuốn để đọc và với số lượng kịch bản rất nhiều gửi về hàng ngày, đôi lúc vớ được một kịch bản hay đó là sự may mắn và còn phụ thuộc vào… tâm trạng và gu ngày hôm đó nữa. Kịch bản Forrest Gump chắc đã ở trong thùng nhiều năm rồi, và ngày hôm đó Kevin đã nhón tay lấy đại ra để đọc. Ngay lập tức, ông đã thấy trái tim mình rung động, ông đặc biệt thích tình tiết cậu bé Forrest “crush” cô bé Jenny thủa nhỏ. Ông nói cũng vào cùng thời gian đó khi ông còn là cậu bé, cũng đã có crush với một cô bé cùng trường như vậy. Cả tuổi thơ và thanh xuân bỗng ngập về thật nhiều cảm xúc!

Kevin rất hứng thú và rất muốn gửi lên cho sếp duyệt khám phá của mình mặc dù lúc này trong lòng ông vẫn cảm thấy có điều gì đó vẫn chưa ổn với kịch bản, nhưng ở đâu đó lấp lánh một câu chuyện cực kỳ thú vị, nhân văn và có gì đó đặc biệt rất khó tả. Ông và Wendy Finerman (người gửi kịch bản sang Warner Bros) rất hào hứng và rất nỗ lực để xin được cấp ngân sách làm phim. Tuy nhiên, “đen” sao, năm đó (1988), bộ phim Rainman do Dustin Hoffman thủ vai dựa trên câu chuyện có thật về Kim Peek, một thiên tài bị mắc hội chứng Savant, đã đoạt được nhiều giải thưởng trong đó có giải thưởng quan trọng nhất là giải Oscar. Forrest Gump chưa kịp thai nghén thì Warner Bros dẹp cái bẹp, với lý do: Một Rainman với tuýp nhân vật bị Savant Syndrome thế là quá đủ rồi, mà cũng làm sao mà vượt qua được Rainman nữa! Một lý do bị từ chối vô cùng lãng xẹt!

Một lần nữa, kịch bản phim quay trở lại vào trong cái hộp.

Tưởng như Forrest Gump sẽ mãi mãi nằm yên trong cái hộp đó thì một thời gian sau Kevin… chuyển chỗ làm. Ông đã chuyển từ Warner Bros đi sang làm cho Paramount. Sang vị trí mới và công ty mới, Kevin được lên chức giám đốc điều hành nên khả năng được thực hiện những tác phẩm ông mong muốn dễ dàng hơn. Forrest Gump vẫn quẩn quanh trong lòng, nên đây là lúc ông lại mở lại cái hộp và mang trở lại kịch bản lên trên bàn làm việc.

Wendy, cô producer say mê kịch bản Forrest Gump từ thủa ban đầu và là người đã luôn có niềm tin mãnh liệt với ý tưởng này lúc nào cũng vẫn tìm đủ mọi cách để có thể thực hiện được bộ phim. Lúc này, cô đang chuẩn bị sản xuất bộ phim Postman, với mong muốn Tom Hanks sẽ đóng vai chính và người chấp bút kịch bản là biên kịch vô cùng tài năng Eric Roth. Ai dè Kevin Costner nhảy vào tranh vai của Tom Hanks và cũng đẩy luôn đội của cô ra khỏi phim. Bộ ba tài năng Wendy, Tom Hanks và Eric Roth bỗng nhiên bơ vơ vì họ đang có biết bao điều muốn làm với nhau. Tuy nhiên Wendy không hề buồn, bởi vì cô nghĩ đó là lúc cô quay lại với Forrest Gump, thứ mà cô vẫn luôn đau đáu trong lòng như Kevin Johns.

Vì kịch bản hiện tại của Forrest Gump lúc này đang còn rất nhiều lợn cợn và có điều gì đó vẫn thấy “not right yet”, cô bèn thử hỏi biên kịch Eric Roth xem ông có hứng thú không, sẵn tiện vừa đang thất nghiệp vì bị thằng cha Kevin Costner đuổi việc. Ai dè chỉ lướt qua vài dòng của cuốn sách, vị biên kịch tài năng đã gật đầu cái rụp. Họ thì thầm với Tom Hanks, lúc này đã là một ngôi sao có tiếng, để góp một tiếng khi đem ý tưởng đi pitch cho ông chủ Paramount. Lúc này Tom Hanks cũng chưa hiểu đầu cua tai nheo của cái kịch bản tròn méo thế nào, chỉ được nghe hứa hẹn là “hay lắm, tuyệt vời lắm, anh đóng thì là đỉnh nhất rồi, thôi anh đồng ý giúp đi”. Thế là Tom Hanks cũng gật đầu giúp.

Kevin Johns dẫn bộ ba lên pitch với ông chủ Paramount. Họ hồi hộp lo lắng vì đã nhiều năm kịch bản bị đá qua đá lại như quả bóng và không ai quan tâm rồi, liệu lần này có Tom Hanks mọi việc có tốt hơn không? Tom Hanks thì không biết phải pitch vai diễn của mình thế nào vì còn chưa hiểu là kịch bản nói về cái gì. Họ xúi Tom: “Lên pitch cứ hài hước hết cỡ vào, hài bỏ mẹ thật lực vào”. Trong khi câu chuyện gốc lúc này vẫn là dark drama, chẳng có chút gì hài hước. Ấy vậy mà Tom Hanks đã làm cho ông chủ Paramount phấn khích đến nỗi: “OK, thế thì muốn khi nào quay?”. Mọi người bị choáng váng vì không ngờ lại dễ tới mức như thế, Wendy còn phải xua tay phanh vội: “Ôi ôi từ từ vì còn phải… viết kịch bản cái đã”.

Và thế là, được một cái đèn xanh bật lên cho tương lai của Forrest Gump. Eric Roth bắt đầu quá trình viết say mê của mình. Ông thay đổi rất nhiều câu chuyện gốc và chuyển đổi nhiều tình tiết, nhiều câu nói mà sau đó đã thành những phân đoạn và câu nói kinh điển. Trong truyện gốc, câu nói: “Being an idiot is no box of chocolates” (làm một kẻ khờ dại chẳng bao giờ là một món quà) đã được ông sửa lại thành: ““Life is like a box of chocolate, you never know what you’re gonna get”. Câu nói được nói bằng cái giọng deep south ngờ nghệch của Forrest lại nghe như một câu thơ, đã trở nên kinh điển vì gây xúc động không biết cho bao nhiêu con người, vì cuộc đời là những ngã rẽ khó lường, những điều bạn sẽ chẳng bao giờ ngờ tới, nhưng mà đó mới chính là cuộc đời. Mẹ Eric cũng hay có câu nói: “Handsome is as handsome does” , ông bèn đem câu đó vào kịch bản thành: “Stupid is as stupid does”. Câu nói này có nghĩa rằng đừng phán xét một người dựa trên vẻ bề ngoài, mà bằng hành động của người đó, nó được đổi thành “stupid” và được thốt lên từ miệng một cậu bé bị coi là “stupid” mà nghe chẳng stupid một chút nào, nó thể hiện một sự chân thành và chính xác đến tột độ ý nghĩa của câu nói, mà không phải cần thêm bất cứ sự diễn giải dài dòng nào. Khi viết lại kịch bản, Tom Hanks đã được định sẵn là Forrest Gump, nên Eric đã có sẵn một hình mẫu để phát triển nhân vật. Có thể nói, nhân vật Forrest sinh ra là để dành cho Tom Hanks, từ thủa ban đầu!

Sau nhiều tháng chỉnh sửa để cảm thấy khi nào nó bớt “sai sai” thì thôi, tưởng sắp bắt đầu bấm máy được rồi. Ai dè kịch bản gần xong thì anh chủ Paramount… nghỉ việc, chuyển qua một chị chủ mới: Sherry Lansing. Mọi người lại run cầm cập vì không biết chị chủ mới có chịu không, vì lại phải pitch lại từ đầu, mà mới là rất hay bị ghét cũ. Chị Sherry Lansing, chủ mới của Paramount lại còn nổi tiếng là đỏng đảnh và khó chiều!

Tuy nhiên, có lẽ vì kịch bản mới quá xuất sắc nên chị Sherry đã thông qua cho ngân sách 55 triệu đô. Tuy không phải là cao lắm như mong ước (vì câu chuyện nhiều yếu tố lịch sử nên chắc chắn khá tốn kém). Mọi người vẫn hỉ hả hạnh phúc vì cuộc cách mạng này!

Nhưng tới giờ lại đau đầu để tìm diễn viên và… đạo diễn. Đội Kevin và Wendy rất thích Robert Zemeckis, một đạo diễn nổi tiếng là hơi điên điên và khác người nhưng lại sẵn sàng làm những điều gì mới mẻ. Nhưng với budget này thì e rằng hơi khó vì lúc này Robert đang khá high profile. Nghĩ sao budget vậy mà mời đạo diễn của Back to the Future? (bộ phim kinh điển gây địa chấn và đi qua hết tuổi thơ của 8x, 9x). Rồi họ không thấy ai hợp đóng vai mẹ Forrest hơn là Sally Field, mà phim nào trước đó Tom Hanks và Sally vừa đóng vai… tình nhân hôn nhau đắm đuối xong, giờ đóng vai mẹ con quả thật kỳ hơn cả lạ kỳ. Thích mà lại còn ít tiền nhưng mà vì thích nên cứ… nhích. Ấy vậy mà còn chưa kịp hỏi giá các anh chị bao nhiêu, Robert Zemekis đồng ý không cần chớp mắt, có lẽ gặp đúng người điên tài năng level cao nên đã ngay lập tức nhìn ra được sự tiềm năng và một thế giới bao la để thể hiện ở cái kịch bản. Sally thì cũng không thành vấn đề, phim trước hôn môi thì thôi phim này hôn… trán cũng được, vai diễn hay thế này có điên mà từ chối!

Nhưng rồi nghĩ là vị trí khó nhất tìm được hết rồi mà gần đến ngày quay vai tưởng không đến nỗi nhất là vai Forrest lúc bé lại vẫn… chưa tìm ra. Forrest không phải là một nhân vật bình thường, đó là một đứa bé bị ngớ ngẩn, ngây ngô. Kiếm một đứa trẻ con đủ tinh tế và khôn ngoan để đóng ngây ngô ư? Quá khó, vì ngây ngô là ở cái thần thái. Nhưng ngây ngô thật thì khó mà… đóng phim được. Đoàn như nước sôi lửa bỏng vì tìm hoài không ra mà ngày quay đã sắp cận kề!

Lúc này, ở miền quê xa xôi ở Mississippi: Michael Conner, một cậu bé nhà quê đang ngồi trước cửa nhà thì được mẹ gọi ra đọc cho một mẩu tin quảng cáo tìm diễn viên. Sẵn tiện cũng chẳng có việc gì làm lại chưa được đi máy bay bao giờ, cậu bé nhà quê tò tò đi theo mẹ tới Memphis để cast.. Vừa bước chân vào phòng cast, về ngây ngô ngớ ngẩn thuần túy, chưa từng diễn xuất và cái giọng nhà quê miền nam đặc sệt của Michael đã khiến casting director đứng bật dậy suýt khóc. “Thằng bé Forrest Gump đây rồi”, mọi người vui mừng rớt nước mắt.

Câu chuyện thú vị về Michael đó là cậu bé ngây ngô có “thần thái” luôn chứ không cần phải cố diễn mà ra. Nhưng ngây ngô lại vừa đủ mang lại sự tự nhiên thuần túy phù hợp với vai diễn chứ không phải là của một diễn viên không biết diễn (cho dù Michael chưa từng diễn xuất bao giờ). Chính vì những biểu cảm ngớ ngẩn thuần túy đáng yêu chân thành ấy, và đặc biệt cái giọng miền nam nhà quê đặc sệt ấy đã khiến cả Robert và Tom vô cùng được inspired và thích thú.

Ban đầu, Tom Hanks vốn dĩ sẽ không hề có cái giọng nói nhà quê rằn rặt đó mà sẽ theo lẽ thường tình nói với cái giọng “quốc ngữ” dễ nghe nhất. Nhưng khi gặp được Michael, anh quyết định học theo từ giọng nói đến mọi cử chỉ, dáng vẻ ngây ngô của cậu bé. Tom quan sát Michael cực kỹ lưỡng, luôn tự hỏi với dáng vẻ này khi Forrest lớn lên thì sẽ thế nào. Và có thể nói, sự xuất hiện của Michael đã làm nên cá tính và hình bóng nhân vật xuất sắc của Forrest khi lớn lên, và trở thành một vai diễn iconic để đời cho Hanks và là thứ làm nên linh hồn cho bộ phim. Nếu không phải có những vị đạo diễn tinh tế và những diễn viên tài năng xuất chúng như Tom, có lẽ chưa chắc đã có được những sự thay đổi kỳ diệu như thế.

Bộ phim cũng góp phần phát hiện ra một tài năng kinh điển, đó là việc tìm ra được Haley Joel Osment, cậu bé đóng vai con trai của Forrest. Chỉ không lâu sau đó, Haley tỏa sáng trong The Sixth Sense và là diễn viên trẻ thử hai trong lịch sử được đề cử giải Oscar (người trẻ nhất là Tatum O’Neal, đoạt giải năm 10 tuổi). Việc phát hiện ra Haley cũng rất tình cờ. Đó là khi cô casting director đang nằm nghỉ ở khách sạn và xem được một mẩu quảng cáo Pizza Hut mà Haley xuất hiện chưa tới một giây!

Cuộc đời nó cứ khó lường như hộp socola vậy đó!

2. Và cơn điên của người đạo diễn… against all odds to make a masterpiece!

Với một budget có 55 triệu đô, mà bối cảnh câu chuyện lại trải dài qua nhiều thập kỷ, lại đúng thời kỳ lịch sử biến động, diễn viên quần chúng lại vô cùng đông đúc. Bài toán đau đầu với đội Production Designers và đội sản xuất. Cuối cùng, họ tìm được một địa điểm lý tưởng nhất ở Beaufort, South Carolina để quay phim. Nơi đây có đủ khung cảnh của một vùng nhà quê Alabama, nhưng vẫn có cánh đồng, mấy cây dừa cậy cọ để làm… Việt Nam. Thế là kế hoạch là nửa phố bên này là nhà của Forrest Gump, phía xa xa khu rừng để cho Forrest chạy, còn bên kia đường có cánh đồng ngô thì để làm… Việt Nam. Thật là tiện lợi!

Rồi, lại như những viên socola khó lường. Cứ ngỡ sau gần một thập kỷ, bộ phim đã có thể bắt đầu quay, thì bỗng nhiên chị Sherry, giám đốc của Paramount bị một cơn panic attack sau khi… đọc lại kịch bản và lên cơn kẹt xỉ. Chị gọi điện cho đoàn và đòi cắt giảm ngân sách xuống hẳn… 10 triệu đô. Nghĩa là lúc này chỉ còn có 45 triệu đô. Nghĩ sao 45 triệu đô mà quay được cả mấy thập kỷ, sang Việt Nam, tới Washington, về lại Alabama, gặp Elvis, gặp Kennedy, gặp John Lennon…? Sherry bảo, bọn mày rườm rà quá, bỏ hết cái trại tôm với cửa hàng bán tôm đi, bỏ hết Việt Nam, đi, bỏ hết các cảnh chạy đi, bỏ hết, bỏ hết…

Bỏ hết, bỏ hết cho người, nên bỏ luôn cả mắt môi nụ cười của đạo diễn. Robert Zemeckis, đạo diễn lúc này tức lòi mắt, hơn ai hết, một bộ phim mà phải bỏ đi bao nhiêu tình tiết và tâm huyết như vậy thì cái phim còn cái mẹ gì? Producer với đạo diễn hay bị lệch nhau là vì thế. Producer vốn chỉ nghĩ tới việc làm sao tiết kiệm tiền tốt nhất có thể, còn đạo diễn thì đã có đầy đủ những lý do và ý tưởng trong đầu họ để biết những gì là cần thiết cho giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm. Mà hai bên không hiểu được nhau, thì đó luôn là một thảm họa.

Rob nhất định không chịu thương lượng. Quá tức giận, Sherry bảo, giảm 10 triệu đô, hoặc là khỏi làm phim!

Thế là động vào máu điên của anh. Rob bảo, đã thế… tao và Tom bỏ tiền túi của tao bù vào quay đấy cho sáng mắt ra!

Và sau những trận đánh nhau tòe mỏ vậy, thì phim cuối cùng cũng… được quay!

Nhưng tiền chưa phải là vấn đề đau đầu nhất với Producer. Buổi quay đầu tiên với Tom Hanks, khi anh cất cái giọng deep south quê mùa nhừa nhựa hiếm khó có tìm trước giờ trên màn ảnh như vậy lên và những thước phim này được gửi về cho chị Sherry duyệt thì chị lại tiếp tục tăng xông. Chị lăn ra giãy đành đạch và nói Tom không thể nào lại đi nói cái giọng quê mùa như thế lên phim được. Lên phim là phải đẹp phải thơ chứ ai lại nói cái giọng lờ nờ iem như thế được? Chị bảo không được là không được.

Đạo diễn xông cũng theo lên cùng chị và gào lên: “Bố cứ làm đấy, kệ mẹ bọn mày”. Nguyên văn của anh là: “Fuck the studio” (Studio chính là Paramount của chị Sherry).

Và thế là anh cứ quay như thế đấy, chị cũng trót bỏ tiền rồi, trời không chịu đất thì đất phải chịu trời thôi. Robert là đạo diễn nổi tiếng khác người và khó tính, máu điên lúc nào cũng hừng hực. Đôi lúc mọi người làm việc theo mà cũng khó lường và cũng không chắc những thứ khác người và quá mới, ý tưởng quái dị và không theo lẽ thường tình ấy của ông có “work” hay không? Họ chỉ biết làm và chờ đợi xem kết quả là như thế nào. Đôi lúc đạo diễn cũng “bay” quá mà đoàn thì ai cũng sợ, ông đứng ra chỉ chỏ yêu cầu một hồi, cả đoàn gật đầu lia lịa ra vẻ hiểu lắm ok lắm, mà đạo diễn vừa khuất dạng là cả crew xúm vào mặt xanh lét: “Ủa, thế giờ… phải làm thế nào?”

Vì ít tiền nên một số cảnh quay sẽ chỉ thực hiện được một lần duy nhất mà thôi. Ví dụ cảnh quay bom Napalm nổ tại Việt Nam. Tài chính sẽ chỉ cho thực hiện một cú nổ duy nhất (nổ thật, vì lúc này chưa phải là thời của digital effect). Tất cả từng cái cây ngọn cỏ nổ cũng phải đúng vị trí chắc chắn. Diễn viên tập chay tập đi tập lại đến mệt nhoài, DP căng thẳng rải thảm máy quay khắp các góc để đảm bảo không được góc này thì phải được góc khác. Mọi người căng thẳng tột độ. Và rồi khoảnh khắc quyết định nổ bom cũng xong, lúc này mọi người mới phát hiện ra… không thấy đạo diễn đâu. Thì ra vì quá lo sợ 1 take không thể ăn đủ với một perfectionist và người đòi hỏi như Robert, ông í đã trốn tiệt đi một góc ngồi… nhắm mắt!

Và vì đạo diễn quá khó tính, khác người, perfectionist, mà tiền thì… ít nên cả crew lẫn Producer ở nhà luôn trong tình trạng căng não đầu bù tóc rối. Thế rồi vì không yên tâm, họ cử giám sát tới đoàn phim chỉ để kiểm soát độ “bay” và phần chi tiêu tài chính của đoàn. Michelle Manning, người được cử tới giám sát, sau này kể lại, bà bị ghét tới cùng cực chỉ vì cứ lởn vởn xung quanh đoàn phim. Chắc ai on set cũng hiểu cái cảm giác ngồi quay phim mà sản xuất hay… chủ nhà cứ ngồi đấy nhìn mình chằm chằm thì không có thoải mái làm được cái việc gì hết. Michelle bị ghét như tội phạm ghét… cảnh sát. Bà cứ lởn vởn gần chỗ đạo diễn làm việc là bị đạo diễn chửi và đuổi, nhiều lúc thấy mà nhục. Bà kể lại, có lần, cả đoàn đang ngồi ăn trong quán ăn, bà ăn lủi thủi một góc ngồi… ngó, bị đạo diễn nhìn thấy. Thế là ông lao ra chửi và đuổi, cả đoàn phim nghển cổ lên nhìn khiến bà không có chỗ mà chui.

Nhưng điều đáng yêu là… dù bị buộc theo lệnh sếp đi giám sát đoàn phim thế thôi nhưng trong lòng thì bà rất mê kịch bản phim và luôn ngấm ngầm thông đồng và giả điếc cho những lần “vi phạm” của đoàn.

Khi bộ phim đi vào phần kết, chỉ còn một sequence duy nhất để hoàn thiện nữa thôi, đó là sequence chạy vòng quanh nước Mỹ. Lúc này thì tiền cũng đã hết bố nó rồi. Sherry đương nhiên nói rằng sẽ không thể thông qua bất cứ đồng nào cho cảnh quay này và cương quyết loại bỏ sequence này. Một lần nữa, Rob lại bảo: “Fuck the studio”, và Michelle, cũng lại giả vờ giả điếc và thông đồng với đoàn để quay bí mật không để sếp biết. Tiến độ quay rất gấp rút vì phải đi khắp nước Mỹ. Có ngày phải bay 2 lần tới hai bang khác nhau, mượn cả em trai của Tom làm diễn viên đóng thế quay nơi khác cho kịp thời gian. Quay được gần xong còn mỗi cảnh kinh điển cuối cùng thôi thì… Sherry phát hiện ra. Thế là xông chị lại tăng vọt lên trời. Mà cảnh chạy cuối này phải là cảnh chạy ở Monument Valley (Utah) hoành tráng thì mới chịu, giữa sa mạc bao la rộng lớn cùng đoàn extras hàng chục con người, vô cùng tốn kém. Chị nghẹn lời bảo thế mày quay đại ở cái góc sa mạc nào ở California được không? Ủa sao mà được , hãy nhìn vẻ đẹp của Monument Valley đi, làm sao mà lấy đại trứng cá chép để thay cho trứng cá hồi được? Robert lại bảo, bố tự bỏ tiền bố quay. Và chỉ riêng cái cảnh chạy cuối này thôi mà đạo diễn và diễn viên chính lại phải móc ra hơn nửa triệu đô để hoàn thiện!.

Và độ điên của đạo diễn nó chưa dừng tại đây. Tới giờ, sau khi quay xong là tới đoạn… hậu kỳ. Nhớ rằng lúc này là before digital, chưa có kỹ thuật công nghệ nhiều cho điện ảnh và khái niệm tấm màn xanh còn vô cùng mới mẻ. Bộ phim chẳng có người ngoài hành tinh, siêu anh hùng hay quái vật gì cả mà lại cần hơi bị nhiều kỹ xảo. Khi quay, Robert luôn quay theo kiểu… cứ quay đi rồi tính. “Fix it in post”. Nhưng mà có lẽ vì điên thế thì mới nảy sinh ra các giải pháp phục vụ cho cái điên của anh và sau đấy chúng lại thành cuộc cách mạng công nghệ cho hậu kỳ điện ảnh. Hình ảnh anh trung úy Dan bị mất đôi chân sử dụng tấm màn xanh được làm mượt và thật đến nỗi khi phim phát hành xong câu hỏi được hỏi nhiều nhất là Gary (diễn viên đóng vai Trung úy Dan) có mất chân thật không? Rồi những cảnh bắt tay bắt chân với các vị tổng thống, biểu diễn cùng Elvis… được làm nuột và đẹp tới mức bộ phim đã được đoạt giải Oscar cho phần kỹ xảo. Mà lúc này, mọi thử nghiệm này đều là còn ở thủa sơ khai và thí nghiệm. Thế nhưng Robert đã làm được bằng cái sự điên và niềm tin mãnh liệt của mình.

Với một budget thấp và phải tự bỏ tiền túi ra, vậy mà soundtrack của Forrest Gump lại là soundtrack được coi là đỉnh nhất trong mọi thời đại. Lý do là lúc đó khi dựng phim, ý tưởng của Rob là muốn feature được toàn bộ những bài hit kinh điển nhất của nước Mỹ và chỉ của người Mỹ ở trong phim. Nhưng mà… tiền đâu ra mà mua bản quyền? Sherry thì nhất định là không rồi. Thế là Rob nói với chú dựng, ông cứ ném hết những bài đấy vào phim cho tôi, cứ dựng xong ra cái bản nháp đi, rồi gửi cho họ, họ chịu ưng bản nào cũng là tốt rồi! Chú dựng thì lại thích quá, được mời như cởi tấm lòng, cứ toàn những bài hay nhất, high profile nhất chú ném vào, và kết quả là chú ném tới hơn 30 bài hát kinh điển vào một bộ phim, thử hỏi chứ… ai mà mua nổi cho đủ?

Ấy nhưng lần nữa, cuộc đời là một hộp sô cô la… khi sếp xem xong bản dựng đầu tiên, sếp đã khóc tu tu và thôi sếp… mua hết toàn bộ số nhạc đó luôn, thậm chí có bản còn được gửi tặng vì nhạc của họ vào phim khiến họ còn cảm thấy như là một vinh hạnh nữa đó. Kết quả dẫn tới là bộ phim “nghèo” mà lại có được soundtrack hoành tráng vĩ đại nhất trong tất cả các soundtrack phim từ trước tới giờ!

Và rồi…

Bộ phim sau đó đã đứng thứ ba về doanh thu trong lịch sử các phim ăn khách nhất thời bây giờ. Robert và Tom mỗi người bỏ túi hơn 60 triệu đô, bõ công đầu tư lúc ban đầu. Nhưng hơn cả, những cơn mưa giải thưởng danh giá nhất trút xuống. Lần thứ hai liên tiếp trong hai năm, Tom Hanks đoạt thêm giải Oscar (năm trước vì AIDS mà được Oscar cho “Philadelphia” thì năm nay vì ngớ ngẩn mà cũng lại được Oscar), có lẽ Tom Hank là người ngán nhận được giải Oscar nhất trong các diễn viên vì ông nhận được quá nhiều!

Forrest Gump ra đời, mang lại một cơn địa chấn trong lòng khán giả Mỹ và cả thế giới. Đó là bộ phim mà ai yêu vô cùng yêu mà ai không thích thì cũng… vô cùng không thích. Chúng kể lại cả một thời thanh xuân và cả một thời kỳ lịch sử đầy biến động của nước Mỹ, tất cả được thu gọn lại qua cuộc đời của một anh chàng Forrest Gump ngớ ngẩn. Yêu hay ghét nó, còn cả phụ thuộc vào thời điểm bạn xem nó. Như Tom Hanks từng nói trong lần kỉ niệm 25 năm tuổi của Forrest Gump: “Đó là một bộ phim điên rồ, độc nhất vô nhị không còn gì phải bàn cãi. Đó là một bộ phim mà những khoảnh khắc ý nghĩa nhất có hợp lý hay không đều phụ thuộc vào thời điểm bạn xem nó”. Câu chuyện của Forrest Gump nó phong phú tới mức mỗi một thời kỳ, một giai đoạn, mỗi người xem sẽ cảm thấy những thông điệp, quan điểm khác nhau, các thế hệ cũng cảm nhận khác nhau và lúc nào cũng luôn tìm ra được mọi điều thú vị hay ý nghĩa, cảm xúc trong từng câu nói, phân cảnh hay một khuôn hình của bộ phim.

Bộ phim mang đặc sệt chất Mỹ, văn hóa Mỹ, con người Mỹ, lịch sử Mỹ. Nhưng điều tài giỏi của biên kịch, người đạo diễn, người dựng phim và tất cả những ai làm ra bộ phim đó: đó là đã tóm gọn lại tất cả những yếu tố ấy trong cuộc đời một nhật vật, mà lại còn là một nhân vật khác người. Nhưng nó lại chạm đến trái tim và lòng yêu nước, kỉ niệm thanh xuân của biết bao nhiêu thế hệ đã trải qua những khoảng thời gian lịch sử ấy. Và điều tài giỏi hơn nữa, nó đem văn hóa, lịch sử, con người Mỹ ra cả thế giới, từ local ra universal, để ai cũng hiểu câu chuyện, chứ không phải chỉ là người Mỹ bạn mới hiểu được những câu chuyện và triết lý trong đó. Đó có thể nói chính là đỉnh cao của một nhà làm phim và không phải ai cũng có thể đủ tinh tế mà làm được!

Gary Sinise, diễn viên đóng vai Trung úy Dan bị cụt chân trong phim. Cho dù đã không đoạt được giải Oscar cho vai diễn của mình, nhưng vai diễn lại mang về cho ông những điều ý nghĩa còn hơn cả thế. Hiệp hội cựu chiến binh đã mời Gary tới diễn thuyết với mục đích ủng hộ, hỗ trợ và truyền cảm hứng cho những cựu chiến binh đã chiến đấu và hy sinh một phần cuộc đời và thân thể họ để bảo vệ tổ quốc. Buổi gặp gỡ đã xúc động và ý nghĩa đến nỗi từ sau đó ông đã lập ra Gary Sinise Foundation, quỹ ủng hộ những cựu chiến binh đã chiến đấu vì đất nước và mang lại rất nhiều sự giúp đỡ tích cực và tài chính lẫn tâm lý cho họ. Với Gary, đó là điều ý nghĩa nhất mà vai diễn đã mang lại cho cuộc đời ông!

Bộ phim này thành công được tới mức như vậy là do có sự tổng hòa của những tài năng kiệt xuất may mắn được tụ lại với nhau. Thiếu bất cứ một nhân tố gì cũng chưa chắc có thể làm ra được một tác phẩm xuất chúng như vậy. Nếu không phải là một biên kịch quá tài giỏi, hiểu biết, làm sao có thể cải tạo ra được một nhân vật thú vị tới như vậy? Nếu không phải những producers có lòng tin tuyệt đời và kiên trì cả chục năm trời kiên quyết tìm đường đi cho Forrest Gump thì làm sao bộ phim có cơ hội được quay? Nếu không phải một Tom Hanks quá tài năng, tinh tế thì làm sao mang đến một Forrest Gump kinh điển trong lịch sử điện ảnh tới như vậy? Nếu không phải là một đạo diễn vừa điên, vừa kiên quyết, vừa đầy tự tin để against all odds kiên quyết thực hiện được tới cùng ý tưởng của mình thì làm sao bộ phim có thể sẽ chỉn chu tới được mức như thế? Nếu không phải là những nhà dựng phim và kỹ xảo quá xuất sắc, sẵn sàng làm thử cái mới thì sao có ra được những thước phim lịch sử như vậy? Và cuối cùng, cả một đoàn phim cũng sẵn sàng điên theo đạo diễn và có lòng tin tuyệt đối với đạo diễn, thì bộ phim mới có thể hoàn thiện. Thiếu đi bất cứ những nhân tố gì đều khiến cho bộ phim khó lòng mà hoàn hảo. Thế nên một bộ phim vĩ đại vẫn phải từ những cá nhân và cả một tập thể xuất sắc kết hợp. Cá nhân xuất sắc là người có thể dẫn dắt được cả một tập thể đấy cùng những người bạn đồng hành tài giỏi và chung chí hướng với mình!

Mặc dù bộ phim gặp phải vô vàn khó khăn, nhưng dường như cách sắp xếp của vũ trụ là tạo ra những khó khăn ấy là để chọn lọc ra được những cá nhân xuất sắc ấy được đến bên nhau, và những chướng ngại vật chỉ để tăng thêm tính sáng tạo và sự quyết tâm để họ chứng minh bản thân và tài năng của họ được tỏa sáng.

Thế nên, câu chuyện về hành trình để Forrest Gump ra đời là một câu chuyện mà khiến tớ thấy xúc động vô cùng khi được nghe kể lại. Nó là một câu chuyện vô cùng inspiring, encouraging với những người đang trên bước đường sự nghiệp làm phim như mình. Ai những thủa ban đầu, trừ khi quá may mắn vì có điều kiện về kinh tế, mối quan hệ, cơ hội… mà sẽ chẳng phải trải qua những chuyện bị từ chối, bị nghi ngờ khả năng, bị bế tắc, bị đổ bể khi mong muốn được thực hiện những tác phẩm của mình. Nếu vẫn còn bị từ chối thì cũng chưa chắc là vì bạn quá kém, ý tưởng của bạn quá tệ, tác phẩm của bạn chưa quá hay, có thể là vì bạn vẫn chưa đủ may để gặp được người nhìn ra bạn, chưa may mắn để tìm được những người bạn đồng hành ưng ý với bạn. Làm phim là một nghề vất vả và phải rất kiên trì về ý chí, phụ thuộc vào may mắn, nên điều đáng sợ là nếu bị chột ý chí thì rất dễ buông xuôi. Đương nhiên nếu làm để tồn tại và để cho vui là một chuyện, nhưng làm phim vì bạn nghĩ bạn có khả năng, bạn muốn được kể lại những câu chuyện của mình bằng sự say mê và tài năng của mình, kiên trì theo đường đã chọn, tin vào bản thân mình, thì đó là một câu chuyện hoàn toàn khác, bạn sẽ rất sợ discouragement. Phải vững tin, tin vào bản thân mình, kiên trì, kiên trì, và kiên trì! Có thể vũ trụ sẽ có một kế hoạch dành riêng cho bạn!

Mọi sự thành công vĩ đại đều không phải lúc nào cũng là một con đường trải đầy hoa hồng!

Nếu một tác phẩm vĩ đại như Forrest Gump (và rất nhiều tác phẩm kinh điển khác như Home Alone, Pretty Woman, Back to the future, the God Father…) đều đã từng bị xếp xó, bị từ chối, bị nghi ngờ, bị từng bỏ quên… thì cuộc đời này chắc chắn sẽ luôn có cơ hội cho bất kỳ ai, chỉ là bạn sẽ phải kiên trì và chờ… may mắn thôi, nothing is the end of the world!

Ảnh: Cảnh chạy cuối của Forrest Gump ở Monument Valley, Utah, tốn tới hơi nửa triệu đô của đạo diễn Robert Zemekis và Tom Hanks.

Bổ sung nguồn thông tin: Thông tin của câu chuyện hậu trường phim là từ series phim tài liệu “The movies that made us” về những bộ phim Mỹ thanh xuân kinh điển 7x,8x, 9x trên Netflix mọi người nhé!